Alicja Gienc z d. Paulus (ur. 1935, Krzemieniec) – córka wojskowego, pracownika Rejonowej Komendy Uzupełnień w Krzemieńcu, który ukrywał się po wkroczeniu Armii Czerwonej na Kresy w 1939 r. Matka i córka przeżyły sowiecką oraz niemiecką okupację dzięki pomocy Ukraińca Moisieja Skakalskiego, miejscowego fotografa, który jesienią 1943 roku zorganizował ich ucieczkę do Zwierzyńca. Po wojnie Alicja Gienc zamieszkała wraz z matką w Zamościu, gdzie ukończyła szkołę podstawową. Po ukończeniu szkoły we Wrocławiu pracowała w Karpaczu jako laborantka medyczna, po ślubie wróciła do Zamościa, gdzie w służbie zdrowia przepracowała 35 lat.
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1935 r. w Krzemieńcu.
[00:01:00] Boh. była przed wojną z ojcem w żydowskiej szkole, a także w Liceum Krzemienieckim, gdzie stało duże popiersie Piłsudskiego. Jako dziecko bawiła się z rówieśnikami Żydami i Ukraińcami.
[00:01:50] Ojciec pracował w Rejonowej Komendzie Uzupełnień, po wejściu sowietów do Krzemieńca ukrywał się. Matka, obawiając się deportacji, suszyła chleb i przygotowała boh. woreczek z dokumentami. Matka szyła dla Rosjanek, żon wojskowych. Zaopatrzenie w sklepach podczas sowieckiej okupacji – głód. Pomoc Ukraińca Moisieja Skakalskiego, który był fotografem – wspólne święta. Napięcia między Polakami a Ukraińcami. Propaganda sowiecka podczas świątecznej zabawy – cukierki „od Stalina”.
[00:06:15] Powody osiedlenia się rodziny w Krzemieńcu. Boh. widziała jeńców prowadzonych przez Niemców, siostra pana Skakalskiego dała jeńcom wody, a matka przyniosła chleb. Niemcy chcieli rozstrzelać rodzinę boh. i Skakalskich – ucieczka z domu. Pan Skakalski ostrzegł matkę przed zagrożeniem ze strony Ukraińców. [+]
[00:10:44] Boh. widziała żydowskiego lekarza, który został uderzony kijem przez chłopaka, Ukraińca. Lekarz podał truciznę członkom swojej rodziny.
[00:12:35] Niemcy zmusili mieszkańców miasta do wzięcia udziału w ekshumacji zwłok więźniów, zamordowanych na terenie więzienia przez Rosjan wycofujących się w 1941 r. – przeżycia boh. [+]
[00:13:50] Ciotka zgubiła obrączki na cmentarzu. Kobieta, która je znalazła, nie oddała ich ciotce tylko komendantowi miasta, Niemcowi – rozmowa ciotki z komendantem. [+]
[00:16:08] Pan Skakalski skontaktował rodzinę z kolejarzem, Ukraińcem, który obiecał pomoc w wyjeździe do Generalnego Gubernatorstwa – wyjazd w 1943 r., kontrola w przedziale. Przyjazd do Zwierzyńca. [+]
[00:19:40] Przystanek w Brodach, gdzie rodzinie pomogli Ukraińcy, których wskazał znajomy kolejarz. Podczas pobytu wyrobiono lewe papiery – wyjazd do Zwierzyńca, kontrola dokumentów. Spotkanie z wujem. [+]
[00:22:15] Rodzina mieszkała u Skakalskich od 1939 do września 1943 r. Podczas okupacji matka zajmowała się szyciem – sukienka dla Żydówki. Boh. poszła powiedzieć, że sukienka jest gotowa do miary, ale zastała pusty dom. [+]
[00:24:55] Dziecięce zabawy, zmiana nastawienia ukraińskich rówieśników.
[00:26:00] Pan Skakalski mieszkał z rodziną, wspólne święta. Relacje polsko-ukraińskie. Chora koleżanka boh. została wraz z rodziną deportowana do ZSRR i zmarła podczas podróży.
[00:28:45] Koło domu w Zwierzyńcu był niemiecki magazyn z żywnością, strażnik rozmawiał z boh. Pewnego dnia przyniósł matce paczkę z jedzeniem, wyjeżdżając z miasta pożegnał się. Podczas walk w 1944 r. dom został spalony.
[00:32:00] Ojciec pracował w Rejonowej Komendzie Uzupełnień, w 1939 r. uciekł przed Rosjanami i już nie wrócił do domu.
[00:33:32] Po wyzwoleniu rodzina przyjechała do Zamościa i boh. rozpoczęła naukę w trzeciej klasie.
[00:34:54] Rodzice znali się z państwem Skakalskimi sprzed wojny, wspólne mieszkanie podczas okupacji. Boh. widziała, jak ukraiński chłopak pobił żydowskiego lekarza. Skakalscy pomagali rodzinie finansowo, zorganizowali też ucieczkę z Wołynia. W 1965 r. boh. odwiedziła państwa Skakalskich – współczesna działalność córki boh. w Krzemieńcu.
[00:38:54] Po wyzwoleniu rodzina przeprowadziła się do Zamościa. Matka zajmowała się szyciem, po jej śmierci w 1949 r. boh. zajęła się ciotka. Rodzice spotkali się po wojnie, ale ojciec nie wrócił do domu i nie pomagał rodzinie.
[00:41:25] Rodzice znali Skakalskich sprzed wojny – pomoc podczas okupacji, wspólne mieszkanie w domu Skakalskich do 1943 r. Obecnie żyją wnuki Moisieja Skakalskiego, córka boh. utrzymuje z nimi kontakt.
[00:45:33] Rozważania na temat dobrych ludzi. Boh. opiekowała się siostra pana Skakalskiego – wspólne mieszkanie w domu Skakalskich, obchodzenie świąt katolickich i prawosławnych. Córka Skakalskich pracowała po wojnie, podobnie jak boh., jako laborantka medyczna. Boh. przepracowała w służbie zdrowia 35 lat, po ukończeniu szkoły we Wrocławiu pracowała w Karpaczu, po ślubie przeprowadziła się do Zamościa.
[00:51:25] Ojciec pracował w RKU, po wejściu sowietów uciekł z Krzemieńca. Przed wojną matka zajmowała się domem. Wuj zmarł w 1935 r. i ciotka do wybuchu wojny otrzymywała po nim rentę.
[00:52:32] Dom w Zwierzyńcu spłonął, podczas pożaru miasta i walk w 1944 r. rodzina uciekła do lasu – ostrzał z katiuszy. Czerwonoarmiści dali kobietom suszoną rybę.
[00:53:48] W Zamościu rodzina dostała trzypokojowe mieszkanie, ale dwa pokoje matka musiała odstąpić rosyjskiemu pułkownikowi – dzięki jego pomocy udało się przewieźć rzeczy zostawione w Krzemieńcu u państwa Skakalskich. [+]
[00:55:36] Po wkroczeniu Niemców do Krzemieńca boh. musiała wraz z matką i innymi mieszkańcami miasta oglądać zwłoki więźniów zabitych przez wycofujących się Rosjan.
[00:56:37] Państwa Skakalscy uratowali boh., matkę i ciotkę, po wojnie oddali ich rzeczy zostawione w Krzemieńcu. Przed wyjazdem pani Zina Skakalska podarowała podpisane zdjęcie. Rodzina zabrała fotografie w podręcznym bagażu. Po wojnie rodziny utrzymywały kontakt listowny.
[01:01:50] Rozważania na temat współczesnej polsko-ukraińskiej historii i dobrych ludzi.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..