Stefania Dyrka z d. Paluch (ur. 1941, Szostaki) pochodzi z rodziny chłopskiej osiadłej na Zamojszczyźnie. W 1943 roku wraz z rodziną została wysiedlona i przewieziona do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Po dwóch miesiącach rodzinę wywieziono na roboty przymusowe w III Rzeszy, skąd po wyzwoleniu wrócili do domu w Szostakach. Pani Stefania chodziła do szkoły podstawowej w Pisklakach i Łukowej. W 1959 roku zamieszkała wraz z mężem w Ostrowąsach na Ziemiach Odzyskanych i do emerytury pracowała w rolnictwie.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1941 r. w Szostakach pow. Biłgoraj.
[00:00:33] Przedstawienie rodziców: Jana i Franciszki z domu Jabłońskiej. Rodzice prowadzili gospodarstwo rolne. Boh. miała pięcioro rodzeństwa. Najstarszy brat, ur. w 1924 r., był podczas okupacji w partyzantce, boh. nie rozmawiała z nim o jego wojennej przeszłości.
[00:02:06] Rodzina została wysiedlona wraz z innymi mieszkańcami wsi i trafiła do obozu w Majdanku – głód w obozie. Jedna z sióstr zachorowała, ale wyleczył ją niemiecki lekarz. Rodzina została z obozu wywieziona na roboty przymusowe do Niemiec – matka nie pracowała, tylko zajmowała się boh. – zajęcia ojca i najstarszej siostry.
[00:04:15] Gdy zbliżał się front, rodzina ukrywała się w polu pod rozrzuconym obornikiem. Gospodarz przywiązał do wideł białą szmatę. Niemieccy gospodarze dobrze odnosili się do robotników przymusowych, boh. bawiła się z ich synem, swoim rówieśnikiem, mówiła pacierz po niemiecku. [+]
[00:05:25] Po wyzwoleniu rodzina przebywała w obozie przejściowym – wspomnienie pluskiew w łóżkach. Potem przyjechano do domu w Szostakach, gdzie mieszkała ciotka i najstarszy brat, partyzant. Boh. pasła gęsi i krowy. Do domu przyszli bandyci, którzy zabrali konie.
[00:07:45] Boh. chodziła do szkoły w sąsiedniej wsi Pisklaki, siódmą klasę skończyła w Łukowej – reakcja po śmierci Stalina. Okrzyki podczas manifestacji pierwszomajowych.
[00:09:32] W 1959 r. boh. przyjechała na Ziemie Odzyskane – różnice między Lubelszczyzną a Ziemiami Zachodnimi. We wsi mieszkały rodziny przesiedlone podczas Akcji Wisła. Boh. nie spotkała ludności niemieckiej.
[00:12:30] Boh. prowadziła wraz z mężem gospodarstwo, mieli ponad 9 hektarów ziemi, uprawiali zboża i ziemniaki – dostawy obowiązkowe.
[00:13:38] Reakcja rodziny po wprowadzeniu stanu wojennego.
[00:14:18] Głód podczas pobytu rodziny w obozie koncentracyjnym. Boh. jako dorosła osoba była na Majdanku – jej reakcja.
[00:16:03] Rozrywki w Ostrowąsach. Maszyny do prac polowych wypożyczano z Kółka Rolniczego. Po śmierci szwagra mąż pomagał siostrze w gospodarstwie. Boh. przyjechała do wsi w 1959 r. i już nie było Spółdzielni Produkcyjnej, tylko PGR.
[00:19:00] Sytuacja w Szostakach po wojnie. Podczas okupacji zabrano na Majdanek dwie rodziny, starsze osoby zostawiano, inni uciekli do lasu. Kombatanci w Ostrowąsach.
[00:21:10] Podczas stanu wojennego boh. dostała przepustkę z gminy i pojechała do rodzinnej wsi na wesele – kontrola na dworcu w Warszawie i w autobusie w drodze z Lublina.
[00:22:40] Młodsi należeli do ZSL, we wsi działało Koło Gospodyń – prace społeczne. W czynie społecznym zbierano ziemniaki.
[00:24:32] Wspomnienia z dzieciństwa w Szostakach. Sąsiednie Osuchy został spalone podczas okupacji, w miejscowości znajduje się partyzancki cmentarz.
[00:26:33] W Ostrowąsach jest cmentarz ewangelicki. Życie w małej wsi oddalonej od ośrodków władzy.
[00:28:10] Rodzice po wojnie pracowali w rolnictwie. Losy rodzeństwa – tylko boh. wyjechała z Lubelszczyzny. Obydwie siostry młodo wyszły za mąż, najstarsza w 1945 r. – wiejskie wesela.
[00:31:38] Wesele boh. odbyło się w domu w Szostakach – wyjazd saniami do ślubu. Na przyjęciu grała orkiestra.
[00:33:00] Szkoła mieściła się w wynajętym budynku, uczyło w niej małżeństwo: Zofia i Czesław Korytko. Boh. chodziła pieszo do szkoły oddalonej o 2,5 km, czasem zimą ktoś ją odwoził saniami.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..