Zofia Niewiadomska z d. Sawicka (ur. 1944, Warszawa) pochodzi z rodziny inteligenckiej o przekonaniach lewicowych. Jej ojciec należał przed wojną do Polskiej Partii Socjalistycznej, zginął w powstaniu warszawskim. Matka po wojnie pracowała m.in. w Ministerstwie Kultury i Sztuki, zmarła w 1954 roku, po jej śmierci 9-letnią Zofią zaopiekował się stryj. W 1967 roku Zofia Niewiadomska ukończyła studia na wydziale chemii (specjalizacja: jądrowa inżynieria chemiczna) i rozpoczęła pracę w Centralnym Biurze Naukowo-Badawczym i Produkcyjnym w Warszawie. W latach 1970-72 pracowała w Biurze Projektów „Pewa” (ZPP PEWA), a potem do 1989 roku w Fabryce Półprzewodników „Tewa”. Od 1989 roku przez czternaście lat prowadziła z pomocą męża przedsiębiorstwo uprawy sadzonek kwiatowych. Obecnie na emeryturze. W 1967 roku Zofia Niewiadomska wyszła za mąż za Jerzego Niewiadomskiego, małżeństwo przetrwało dziesięć lat. W 1997 roku poślubiła Janusza Żaka (zm. 2021). Ma syna Janusza (ur. 1982) i wnuka Jakuba (ur. 2003).
mehr...
weniger
[00:00:12] Obyczajowość kadry w przedszkolu nr 2: „badanie” ginekologiczne – sprawdzanie dziewictwa. Wspomnienia szkolne: w klasie maturalnej wezwanie do zachowania czystości „dla przyszłego małżonka”, homoseksualizm postrzegany jako „zabawny”, koledzy geje, samobójstwo 11-letniego chłopca, kolega z kasy potrącony śmiertelnie przez furmankę, oglądanie zwłok w kostnicy, ordynarna koleżanka. Kina na Pradze Północ Mewa i Albatros, bilet uczniowski za 1,8 zł, milicjant mocno pobity przez kolegę pod kinem – kara dożywocia. [+]
[00:06:29] Po 1956 r. lekcje religii w szkole podstawowej, ksiądz obłapujący boh. na przerwach w szkole. Kazanie zastraszające zaczerpnięte z pomocnika dla księży ujawnionego w piśmie „Nie” Urbana.
[00:08:04] Dostępność kultury w czasach PRL: możliwość zakupu tańszych biletów do teatru w gmachu głównym Politechniki Warszawskiej. Bale studenckie w przystępnych cenach. Pierwsze praktyki studenckie w Zakładach Chemicznych „Oświęcim”, normy pracy „za Niemca” i w latach 60.
[00:10:29] Przynależność do ZSP (Zrzeszenie Studentów Polskich), dorabianie jako wychowawczyni na koloniach letnich. Życie towarzyskie, pielęgnowanie bezpośrednich relacji międzyludzkich, turystyka grupowa.
[00:13:14] Odkrycie prasy podczas pierwszych praktyk studenckich: „Przekrój”, „Polityka” (2 zł), stare wydania przetrzymywane przez męża w tapczanie. Praktyka w Instytucie Badań Jądrowych, specjalizacja: jądrowa inżynieria chemiczna. Wojna izraelsko-arabska, zebrania partyjne: trudność z potępieniem Izraela za agresję.
[00:16:03] Nakaz pracy w Centralnym Biurze Naukowo-Badawczym i Produkcyjnym w październiku 1967, samodzielna nauka języka angielskiego. Zarobki na stażu 1800 zł, po stażu 2400 zł. Kolejna praca w biurze elektronicznym PEWA. Plany zakupu licencji francuskiej na tranzystory, naciski Rosjan na zakup radzieckiej licencji.
[00:18:57] Przejście do zakładów TEWA, urodzenie syna. Udział w otwartym zebraniu partyjnym. Zwolnienie boh. z pracy w 1989 r.
[00:20:18] Uprawa i sprzedaż kwiatów. Wnuk.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu - świadek odpowiada na pytania]
[00:24:55] Śmierć kolegi szkolnego, wizyta uczniów w kostnicy szpitala Przemienienia Pańskiego na Pradze. „Obłapianie” przez księdza jako metoda przymusu.
[00:23:05] Koleżanka mieszkająca w domu dla strażników służby bezpieczeństwa przy ul. Stalowej zbudowanego przez więźniów. „Tajemniczy” budynek UB przy ul. Cyryla i Metodego, krytyczny stosunek ciotki Marii Sawickiej Nesterow (1898-1952) do ustroju komunistycznego, nienawiść do „moskali”. Choroba ciotki.
[00:26:39] Śmierć mamy podczas porodu w 1954 r., romans z żonatym mężczyzną. Niechęć boh. do Krystyny Hochfeld, proces w sądzie rodzinnym – zaadoptowanie boh. przez stryja. Okazjonalne wspieranie boh. przez Hochfeldową.
[00:30:21] Grób rodzinny na Bródnie. Rzadkie kontakty z przyrodnią siostrą wychowywaną przez jej ojca. Stryj Eugeniusz Sawicki, polonista.
[00:33:54] Praca zarobkowa mamy (m.in. Centralny Urząd Planowania), nieumiejętność zadbania o własne sprawy. Pomoc Topińskich z PPS przy naprawie domu, sprzedaż domu przy ul. Stalowej 11 pod koniec lat 40., utrata pieniędzy przez matkę.
[00:37:19] Po zjednoczeniu PPS [z PPR] przynależność matki do PZPR. Fajerwerki po kongresie zjednoczeniowym w 1948 r. Koleżanka mamy [Zofia] Rybicka, żona ministra sprawiedliwości. Letnisko z ciotką, palenie ogniska na Św. Jana na brzegu Świdra, wielodzietna rodzina Zakrzewskich, podarowanie sukienek koleżance Dorocie. [+]
[00:40:40] Bielizna z przerobionych przez krawcową kalesonów dziadka. Losy mieszkania przy Stalowej, współlokatorzy: „dziadek” Axentowicz [Aksentowicz], stryj z żoną. Wykup mieszkania od państwa przez stryja, przepadek rodzinnego majątku.
[00:44:52] Po urodzeniu boh. Rosjanie na Pradze. Prywatna szkoła mamy przy ul. Konopackiej, poglądy socjalistyczne, niesnaski z dziadkiem.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..