Edward Storch (ur. 1935, Nowy Sącz) pochodzi z rodziny rolniczej, mieszkającej w nieistniejącej dziś wsi Gołąbkowice (obecnie dzielnica Nowego Sącza). Ukończył liceum w Nowym Sączu oraz filię Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie. Pracował jako nauczyciel w szkole podstawowej w Piątkowej oraz w Studium Nauczycielskim w Nowym Sączu. Jest członkiem PTTK od 1978 roku, przewodnikiem terenowym, beskidzkim oraz pilotem wycieczek. Przewodniczy Komisji Opieki Nad Zabytkami Oddziału „Beskid”.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1935 r. w Nowym Sączu.
[00:00:30] Prezentacja rodziców: Antoniego i Domiceli z domu Kosiba. Ojciec pochodził z Nowego Sącza – obecna ul. Jaśminowa kończyła się wjazdem na teren rodzinnego gospodarstwa. Sąsiadem był Kożusznik, pracownik banku. Podczas okupacji jego dom spłonął. Inni sąsiedzi – szczegółowy wykaz.
[00:10:46] W kuchni u dziadków było klepisko – rozkład pomieszczeń w domu. Opis gospodarstwa. Dziadkowie mieli kilka hektarów ziemi, część pola należała do żony stryja, Luizy Storch. Stryj zginął w obozie koncentracyjnym. Boh. jako dziecko pasł krowy.
[00:15:22] Pochodzenie nazwiska Storch – domniemanie boh.
[00:17:50] Dziadek Kosiba prowadził młyn w Preszowie na Słowacji, potem przyjechał do Nowego Sącza. Rodzina trudniła się krawiectwem, babcia prowadziła szwalnię przy ul. Krańcowej. Matka miała liczne rodzeństwo, podjęła naukę w Seminarium Nauczycielskim, ale jej nie skończyła – wyjazd do pracy we wsi Druja na Wileńszczyźnie – powody powrotu do Nowego Sącza. Ślub rodziców. Boh. urodził się w Gołąbkowicach, które obecnie są dzielnicą Nowego Sącza.
[00:26:22] Boh. miał sześcioro rodzeństwa. Słyszał o powodzi, która nawiedziła Nowy Sącz w 1934 r. Dom przy ul. Krańcowej został zalany. Podczas okupacji przyczółki pod planowany most na Kamienicy zbudowano z macew żydowskiego cmentarza. Podczas budowy przyczółków boh. chodził do ochronki Sióstr Felicjanek. W okolicy były cztery młyny, w domu używano żaren – powojenna mechanizacja – ojciec przywiózł silnik z Ziem Odzyskanych. Fizyki w liceum uczył Bernacki – powody wymówek czynionych przez nauczyciela.
[00:33:44] Opis ulicy Krańcowej, zabudowania folwarku plebańskiego i sąsiedniego folwarku – części ścian stodół były z kamienia, co było nietypowym rozwiązaniem.
[00:39:25] Boh. bywał w szwalni, która należała do babci. Ojciec prowadził sklep mięsny, podczas okupacji sprzedawał mięso na kartki.
[00:41:15] Ojciec został zmobilizowany. Po wybuchu wojny matka z dziećmi i ciotką Luizą Storch wyjechała na wschód i dotarła do Pawłokomy na Podkarpaciu – nocleg uciekinierów w Domu Ludowym, posiłek zjedzony na pokrywce. Miejscowa nauczycielka ostrzegła, że Ukrainiec, były więzień, interesuje się rodziną – powrót do domu.
[00:45:33] Ojciec nie opowiadał o swoich wojennych przeżyciach – jego charakter. W Sączu mieszkało wielu ewangelików – ich postawy podczas okupacji, rodzina Palmi podpisała volkslistę, po wojnie odebrano im gospodarstwo. Siostry Palmi mieszkały przez rok w domu rodziny boh., potem opiekowały się kościołem ewangelickim. Wspomnienie rodziny Florków, Stuberów i Kochów. Edward Stuber podczas okupacji współpracował z Niemcami, po wojnie wyjechał do Austrii. Jerzy Stuber, syn Edwarda, był szkolnym kolegą boh.
[00:55:35] Boh. bywał w dworze Miczyńskich, który prowadzili gospodarstwo ogrodnicze – wspomnienie drewnianego dworu. Boh. chodząc do szkoły w Gołąbkowicach przechodził koło niego.
[01:02:06] Podczas okupacji w szkole uczyła Zofia Kimmer – kary cielesne. Uczono polskiego, matematyki, przyrody i robót ręcznych, potajemnie geografii Polski.
[01:06:18] Rodzice pomagali partyzantom. Po wojnie w okolicy ukrywał się Stanisław Piszczek ps. „Okrzeja”, jego ojciec przyjaźnił się z ojcem boh.
[01:08:35] Niemcy robili wielokrotnie rewizję w domu. Ojciec prowadził sklep mięsny – nielegalny ubój i fałszywa pieczątka. W domu było radio – ukrycie go pod rzeczami do prania podczas rewizji. Poszukiwanie przez Niemców piwniczki, która była wykopana pod sklepem. [+]
[01:16:00] Ojciec został aresztowany przez Niemców, ale go wypuszczono.
[01:17:22] Kuzynka wracająca z pracy widziała egzekucję koło ławy.
[01:19:35] Stryj Jan Storch pomagał Żydowi, który czasem ukrywał się w stodole. Żyd został zastrzelony przez Niemców, a stryj zginął w obozie koncentracyjnym. Żona stryja, Eliza, podpisała volkslistę i wyjechała, gdy Niemcy się wycofywali.
[01:24:24] Babcia musiała przenieść szwalnię, ponieważ budynek znalazł się na terenie getta. Boh. pamięta Żydów z opaskami z Gwiazdą Dawida na rękawach. Widział kolumnę Żydów prowadzonych z Grybowa – reakcja babci. Podczas okupacji nie mówiono o ukrywaniu Żydów. [+]
[01:29:00] Podczas wkraczania Armii Czerwonej do miasta rodzina schowała się w piwnicy – ojciec wyszedł z kiełbasą i wódką do żołnierzy, ten, który wziął butelkę, zginął na podwórku. Sytuacja podczas walk o miasto – w piwnicy działała radziecka radiostacja, w oknie stanął karabin maszynowy. Pocisk moździerzowy wpadł do domu, ale nie wybuchł – babcia i ciotka wyniosły go z domu. Boh. z kolegą bawili się nim – reakcja sowieckiego oficera.[+]
[01:36:38] Pod koniec okupacji Niemcy budowali schrony na ul. Lwowskiej. Po wyzwoleniu boh. widział tam zwłoki poległych – jego reakcja. Zwłoki zabrano i pochowano na miejscowym cmentarzu – nagrobki z desek i pięcioramienne gwiazdy. Boh. w szkole podstawowej uczył się angielskiego i nie mógł przeczytać napisów na nagrobkach. [+]
[01:40:38] Niemcy mieli duże działo – sposoby maskowania, obawy sąsiadki przed walkami o miasto. Powody zabrania działa przez Niemców. Odgłosy zbliżającego się frontu. Boh. nie słyszał eksplozji podczas wysadzenia Zamku.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..