Chłopicki Tadeusz

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/1313

10 października 2020, Szczecin

1:25

Tadeusz Chłopicki (ur. 1925, Lwów) jest potomkiem gen. Józefa Chłopickiego – jednego z przywódców powstania listopadowego. W okresie okupacji niemieckiej działał w szeregach Armii Krajowej – Okręg Lwów. Brał udział w akcji „Burza”. W 1944 roku został wcielony w szeregi 1. Armii Wojska Polskiego. Służył w kompan ckm-ów 18 Kołobrzeskiego Pułku Piechoty. Uczestniczył w walkach o Wał Pomorsk i Kołobrzeg, brał udział w forsowaniu Odry, szlak bojowy zakończył nad brzegiem Łaby. Mieszka w Szczecinie.

[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonego we Lwowie.
[00:00:47] Boh. spędził dzieciństwo we wsi Sopów koło Kołomyi, majątek był wianem, które ojciec boh. Tadeusz Chłopicki otrzymał od Tarasiewiczów po ślubie z hrabianką Włodek. Tradycja nadawania w rodzinie imienia „Tadeusz”. Boh. chodził do szkoły powszechnej we Lwowie.
[00:05:58] Przed wojną boh. ukończył dwa lata gimnazjum w Kołomyi. Pochodzenie rodziny Tarasiewiczów, hrabianka Włodek była przygarniętą przez nich sierotą. Boh. miał przyrodniego brata. Po śmierci pierwszej żony Tadeusz Chłopicki ożenił się z Jadwigą von Oppenauer.
[00:13:35] Ojciec polował i w domu była broń, którą oddano po wkroczeniu sowietów. Matka pochodziła z rodziny o korzeniach austriackich. Boh. chodził w Kołomyi do gimnazjum polskiego, jego kolega z Sopowa do ukraińskiego – zachowanie kolegi po wkroczeniu sowietów. Po zajściu z Ukraińcami matka odesłała boh. do rodziny we Lwowie. Boh. chodził do gimnazjum o profilu klasycznym.
[00:23:12] Boh. we Lwowie kończył gimnazjum i należał do Armii Krajowej, brał udział w Akcji „Burza”. Opinia gen. Józefa Chłopickiego na temat Ukraińców i Rosjan. Prababką boh. była Olimpia Kruszewska, która wyszła za Chłopickiego.
[00:28:24] Podczas Akcji „Burza” boh. był na Pohulance. Zachowanie węgierskich oddziałów. Ciotka pracowała w szpitalu i załatwiła z doktorem Grucą operację boh.
[00:33:55] Działalność AK na Wileńszczyźnie. Część akowców została włączona do polskiej armii. Ocena bitwy pod Lenino, zachowanie Armii Czerwonej, brak wsparcia artyleryjskiego. Sytuacja po upadku powstania warszawskiego – wyjście ludności cywilnej i powstańców z miasta.
[00:41:38] Boh. został wcielony do 1 Armii Wojska Polskiego i miał trafić na front japoński. Rozmowy pułkownika AK Władysława Filipkowskiego z sowietami po zajęciu Lwowa. Pułkownik Filipkowski pojechał do Kijowa i zginął [aresztowany podczas rozmów w Żytomierzu, przebywał w obozach NKWD, do Polski wrócił w 1947 r., mieszkał w Zgorzelcu]. Stosunek Rosjan do polskiej inteligencji.
[00:45:56] Służba w 1 Armii WP, organizacja polskiego wojska. Sytuacja na froncie, porozumienie Niemiec z rządem londyńskim [?]. Ewakuacja Niemców z Helu i Mierzei Wiślanej. Kuzyn zginął pod Borujskiem, boh. podejrzewa, że został zastrzelony przez NKWD.
[00:53:52] Gen. Józef Chłopicki został pochowany w Krakowie.
[00:55:24] Boh. służył w kompanii karabinów maszynowych 18 Pułku Piechoty. Dowódcą kompanii był por. Bacia – podejrzenia, że był to przedwojenny kapitan.
[00:59:20] Wjazd do Warszawy w styczniu 1945 r. Okopy na Pradze, słaby opór Niemców. 15 stycznia boh. pojechał po amunicję do Legionowa. Droga do Nadarzyc.
[01:05:31] Przejazd przez zniszczoną Warszawę. Boh. widział wozy, którymi jechali Węgrzy. We Włocławku pobrano umundurowanie przedwojennego Wojska Polskiego. W Bydgoszczy przyszli nowi oficerowie. W czasie okupacji w Nadarzycach był obóz jeniecki. Walki z własowcami. Na Mierzei Wiślanej leżał porzucony ciężki sprzęt. Zatajenie przed żołnierzami rozkazu rządu londyńskiego o zawieszeniu broni między Polską a Niemcami [?]. Zdanie boh. na temat Rosjan.
[01:14:45] Podczas forsowania Odry zginął kolega boh. ppor. Kazimierz Sporniak. Żołnierze przechodzili przez rzekę po wagonach na moście kolejowym. Niszczenie przez niemieckie samoloty mostów budowanych przez saperów. W Starej Rudnicy był port dla rzecznych statków, które mylnie wzięto za bunkry. Śmierć Kazimierza Sporniaka – boh. podał mu różaniec. [+]
więcej...
mniej

Suchanowski Łukasz

Latusek Adam

Instytut Pileckiego

Film