Piotr Jamróz (ur. 1941, Międzyrzec) – w latach 1980-1990 działacz NSZZ „Solidarność” w Brzegu i w Fabryce Maszyn Rolniczych Agromet, w stanie wojennym organizator podziemia solidarnościowego w mieście oraz współwydawca podziemnego pisma „Prostownik”.
00:00:10 Ur. w 1941 r. w Międzyrzecu na Wołyniu. Ojciec pochodził z Dynowa (woj. rzeszowskie), wcielony do KOP w Łucku, potem w Równem. Ślub, żona zmarła. Powtórny ślub. Zamieszkanie w Równem do rzezi wołyńskiej. Ojciec prowadził warsztat krawiecki, został ostrzeżony przez ucznia-Ukraińca i rodzina zdążyła uciec do stryja, pocztowca w Równem, a stamtąd do Dynowa, gdzie spędzili ponad pół roku. Ataki ukraińskie zza Sanu, silna partyzantka polska.
00:03:08 Wyjazd na Ziemie Odzyskane do Brzegu. Silne mrozy, ludzie przechodzili po lodzie przez Odrę do Kościerzyc. Zamieszkanie przy ul. Rybackiej. Gdy na Wołyń przyszli Rosjanie, zabrali ojca do armii radzieckiej – był krawcem, przerabiał amerykańskie koce na szynele. Zwolniony z wojska w 1945 r., ranny pod Budapesztem. Głód w radzieckim wojsku.
00:07:06 W Brzegu przeprowadzka na ul. Mickiewicza, tam ojciec prowadził zakład krawiecki do 1963. Choroba ojca. Wychowanie piłsudczykowskie, niepodległościowe. Rekompensata z stracone mienie na Wołyniu – dom przy ul. Konopnickiej, boh. tam zamieszkał. 2 lata służby wojskowej w 3 pułku lotnictwa myśliwskiego we Wrocawiu. Praca w Agromecie od 1965 r. przez 39 lat jako frezer, produkcja na 3 zmiany. Zakład wytwarzał maszyny rolnicze.
00:11:25 Niewielkie zainteresowanie wypadkami w 1970 i 1976 r. wsród pracowników Agrometu.
00:13:08 W 1956 r. w liceum ogólnokształcącym z kolegami zorganizowali zbiórkę odzieży i pomoc dla walczących Węgrów. Ojciec uszył flagi polską i węgierską. Protesty polityczne pod koszarami radzieckimi (akowiec Szczurek) i Urzędem Bezpieczeństwa („Rokossowski spieprzaj z Polski”). Uwolnienie zatrzymanych więźniów politycznych [+]. Postulat zmiany nazwy ulicy Stalina na Staromiejską, wyjścia wojsk radzieckich z Polski i in.
00:18:46 W 1966 r. walka z Kościołem – władza chciała zabrać księżom w Brzegu budynki przykościelne, „wikarówkę”. Protesty kobiet, ZOMO.
00:21:00 W Agromecie narastające niezadowolenie z płac, warunków socjalnych. Niewielka świadomość polityczna pracowników. Zaczątki organizacji opozycyjnej, skąpe informacje z działań opozycji w kraju. Pierwsze postulaty robotników Agrometu. [+]
00:25:09 Utworzenie tymczasowej komisji zakładowej szło opornie, walka z POP PZPR. Wybory do zakładowej NSZZ „Solidarność”, boh. został sekretarzem, silna struktura. Inwigilacja przez UB.
00:28:42 Tworzenie struktur międzyzakładowych „S”, zebranie w domu kultury, przewodniczący Mieczysław Hoffman. Siedziba „S” przy ul. Hanki Sawickiej. Wprowadzenie stanu wojennego było dla wielu szokiem. Ścisła współpraca członków „S” w Agromecie. Przysięga członków tajnej MKK Ziemii Brzeskiej.
00:32:54 Przeniesienie zasad konspiracji z czasu wojny do podziemnej działalności związku. MKK zbierała informacje, drukowała i kolportowała ulotki, utrzymywała kontakty z Regionem, z „Solidarnością Walczącą” (Kornel Morawiecki). Dwie wpadki w zasadzki ubeckie. Współpraca z Lenkiewiczem. Wizyta Władysława Frasyniuka w Brzegu pod koniec lat 80.
00:39:10 Druk bibuły w domu boh. przy Konopnickiej, przedruki „Solidarności Walczącej”, pismo „Prostownik”. Techniki drukarskie. Po Okrągłym Stole druk zakończono. Zasady kolportażu bibuły. Papier wykradano z zakładów pracy.
00:43:20 Współpraca z „Solidarnością Walczącą”. Obserwowanie domu przez UB. Skrzynki kontaktowe, poradnik konspiratora. Wezwania na przesłuchania, rewizje w domu. Drukarnia w kryjówce za szafą w piwnicy. Doskonalenie techniki druku (ramka, powielacz ręczny, matryce). Ryszard Kołecki.
00:48:19 Antoni Lenkiewicz związany z KPN (Leszek Moczulski), potem z „Solidarnością”. Prelekcje w kościele św. Mikołaja na temat historii Polski (biskup Tyczkowski, Gulbinowicz). Duszpasterstwo ludzi pracy.
00:51:35 W 1989 r. działało kilka osób, po Okrągłym Stole działalność wyhamowała, rozbita jedność pracowników.
00:54:15 W 1989 r. działacze „S” zmobilizowali siły do kampanii wyborczej, Agromet wiódł prym. Dużo aresztowań w zakładzie Besel w stanie wojennym.
00:57:09 W wyborach samorządowych rozłam w obozie solidarnościowym, przegrane wybory. W następnych wyborach wygrał Maciej Stefański. Zaangażowanie boh. w kampanię wyborczą – współorganizował spotkania kandydata Solarwicza, woził maluchem ulotki i plakaty, agitacja w zakładach pracy.
01:00:10 W 1980 i 81 r. najwięcej było do rozwiązania problemów socjalnych. Boh. był spikerem w rozgłośni zakładowej, nie bał się osobistych komentarzy. Po 1993 r. „S” doprowadziła do wyrzucenia dyrektorów z nominacji PZPR. Zebrania komisji – główne tematy to niedostatki zaopatrzenia. Rolnicy przywozili żywność bezpośrednio do Agrometu w zamian za dodatkowe maszyny rolnicze, siewniki. Handel wymienny. [+]
01:06:40 Dyrektor Bączek. Kooperacja z rolnikami z całej Polski – utworzenie sklepu przy zakładzie. „Solidarność Rolników Indywidualnych”. Bączek był pracownikiem zakładu. Po 1982 r. boh. został przewodniczącym Komisji Zakładowej „S”, przewodniczącym Rady Pracowniczej został Wilant. Biogram boh. w książce Antoniego Lenkiewicza.
01:10:35 Boh. z bratem i innymi współpracownikami zainicjowali powieszenie tablic pamiątkowych w kościele Podwyższenia św. Krzyża „Solidarni Ziemi Brzeskiej”. Działalność w duszpasterstwie ludzi pracy, pielgrzymki do Częstochowy, drogi krzyżowe z ks. Jerzym Popiełuszką.
00:13:10 Boh. ma 2 córki, 1 wnuczkę, 5 wnuków.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..