Daria Jakimiec z d. Worobiec (ur. 1938, Kniażyce) pochodzi z ukraińskiej rodzinie rolniczej. Po wojnie rozpoczęła naukę w pierwszej klasie w Kniażycach. W maju 1947 r. rodzina została wysiedlona w ramach akcji „Wisła” do Kandyt koło Górowa Iławeckiego w północno-wschodniej Polsce. Ukończyła liceum pedagogiczne, studia i została nauczycielką. Mieszka w Bartoszycach.
[00:00:10] Ur. 12 maja 1938 r. we wsi w Kniażyce, pow. przemyski, rodzice rolnicy, troje dzieci. I klasa w szkole ukraińskiej Kniażycach, od 2 klasy w Kandytach. Za namową nauczycielki dalsza edukacja w Liceum Pedagogicznym w Lidzbarku Warmińskim, stypendium, od 1958 r. praca w szkole podstawowej Kamińsku oraz jako nauczycielka rosyjskiego w więzieniu w Kamińsku.
[00:05:30] Inspektor szkolny Gawlicz, oddelegowanie na dwuletnie studia na PIPS (Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej założony przez Marię Grzegorzewską), „najpiękniejsze lata życia” 1961-1963.
[00:07:30] Od 1964 r. do 1988 r. praca w klasie specjalnej przy Szkole Podstawowej nr 2 w Bartoszycach, przekształconej w Szkołę Specjalną w Bartoszycach. Studia magisterskie w Krakowie w Wyższej Szkole Pedagogicznej.
[00:09:37] Utworzenie w 1975 r. punktu nauczania dzieci języka ukraińskiego w szkole nr 1, 30-40 dzieci. Pomoc nauczyciela Maruszeczko, utworzenie szkoły z ukraińskim językiem nauczania w budynku po jednostce wojskowej w Bartoszycach. [+]
[00:16:05] Przekształcenie domu harcerza w Szkołę Podstawową nr 8 z Ukraińskim Językiem Nauczania w Bartoszycach w 1990 r. Rodzice Anna Worobiec dd. Worobiec, Mikołaj Worobiec pochodzili w Kniażyc, historia miłości rodziców, czworo dzieci (trzech braci). Kniażyce wieś ukraińska, pięć polskich rodzin, zrujnowana w trakcie wojny cerkiew, kościół katolicki. Zgodne życie mieszkańców, pomocni sąsiedzi, język ukraiński.
[00:21:00] Szkoła w Kniażycach, klasy polskie i ukraińskie, dyrektorka Maria Wojtowicz z Przemyśla. Wyjazd na Ziemie Odzyskane w 1947 r., młodszy brat Ihor. Wspomnienie z dnia wysiedlenia, punkt zbiorczy dla mieszkańców przy drodze. [+]
[00:24:00] Wojsko stacjonujące we wsi, kuchnia polowa na podwórku boh., sok pomarańczowy od żołnierza. Odzyskanie krowy zarekwirowanej przez żołnierzy, przewiezienie jej na Ziemie Odzyskane. Wysiedlenie całej wsi, wysiadka w Lidzbarku Warmińskim, rozlokowanie we wsiach wokół Górowa Iłowieckiego. [+]
[00:32:14] Droga pociągiem z krowami i koniem dziadka Antoniego, losy rodzeństwa mamy, wuj w Australii, babcia Ewa, ciocie Anna i Justyna, zatłoczony wagon.
[00:35:13] Wyjazd był traumatycznym przeżyciem dla boh. Pierwsze noclegi na boisku szkolnym w Kniażycach. Przyznanie zniszczonego domu poniemieckiego we wsi Dęby, ostatecznie zamieszkanie trzech rodzin w jednym domu w Kandytach, rodzina sąsiadów Dziubanów.
[00:39:37] Wyjazd z Kniażyc w początku maja 1947 r., „długa podróż”, kłopotliwe karmienie zwierząt. Ostrożność rodziców, ukrywanie ukraińskiego pochodzenia, znajomość rosyjskiego.
[00:42:40] Brak pomocy rzeczowej na miejscu, początkowa nieufność wobec obcych. Pomoc sąsiedzka, okna otrzymane od sąsiada Wilczyńskiego, kresowiaka, „psiakrew cholera”. Ciotka boh. w Kiwajnach, znalezienie kosiarki przez ojca, poszukiwanie ziarna na zasiew. [+]
[00:46:30] Otrzymanie przez rodziców konia z UNRRA, spłacanie długu wobec państwa. Pomoc dzieci w gospodarstwie, praca w wakacje, przymusowy kontyngent. Brat traktorzysta w kółku rolniczym w Kandytach, praca przy żniwach w wakacje, młocka młocarką. [+]
[00:51:54] Nauka polskiego w szkole, koleżanka szkolna z kresowej rodziny Deswiczów, obawy rodziców, życie w ciągłym napięciu przez lata. Brak swobody w boh., „piętno inności” w środowisku. [+]
[00:55:14] Brak zaufania do rówieśników, trudność w nawiązaniu „prawdziwej przyjaźni”, poszukiwanie „swoich”. Swoboda podczas mówienia po ukraińsku. Dyskryminowanie przez szkolnych kolegów piętnowane przez wychowawczynię [+]. „Byliśmy inni”, mama zakazała chodzenia na zabawy szkolne.
[00:59:19] Doświadczanie gorszego traktowania w szkole podstawowej, motywacja do pilnej nauki. Liceum w Lidzbarku Warmińskim – inne traktowanie, koleżanka Ukrainka Jarosława Rabiej poślubiła nauczyciela historii.
[01:02:05] Pierwsze chwile po przyjeździe z Przemyśla, obraz Matki Bożej, odprawianie przez mamę nabożeństwa majowego. Wyprowadzka sublokatorek. Wspólne z dziadkami gospodarowanie na 16 ha, para koni.
[01:05:25] Pierwsze Święta Bożego Narodzenia na Ziemiach Odzyskanych, kolędowanie, gwiazda betlejemska wykonana z przetaka. Potrawy wigilijne. Chleb pieczony przez mamę, barszcz ukraiński. Ksiądz Bułat, parafia w Kandytach, zgoda biskupa Wilczyńskiego na odprawianie grekokatolickich nabożeństw po ukraińsku. Antagonizmy rzymskich katolików z grekokatolikami. [+]
[01:13:10] Następcy ks. Bułata w Górowie Iłowieckim: biskup Gbur, ksiądz Łajkosz. Losy grekokatolików w okolicy Górowa Iłowieckiego, inicjatywa mieszkańców zaadoptowania kościoła ewangelickiego na cerkiew w Górowie w 1982 r., zbieranie funduszy. Wielkie święto Jordan, święcenie wody.
[01:17:05] W 1970 r. ślub w Ukraińcem z Wydmin poznanym na weselu koleżanki [+], historia poznania. Szacunek dyrektorów w szkołach wobec boh. Ślub w cerkwi, celebrant ks. Bułat. Grób ks. Bułata w Bartoszycach.
[01:22:49] Zmiana samopoczucia boh. po inwazji Rosji na Ukrainę, „miłe zaskoczenie”, „czuję się teraz dużo lepiej” [w Polsce]. „Czuję się Ukrainką”. Przyjacielskie, ale powierzchowne kontakty z Polakami.
[01:25:15] Nieznane miejsce pochówku braci mamy zabitych w II wojnie światowej, trzeci brat dostał się do Australii. Ciągłe marzenie rodziców o powrocie do Kniażyc. Losy wuja: powrót z wojska do Kniażyc w 1947 r., gdzie pozostała jedna rodzina ukraińska, założenie tam rodziny: „czują się Polakami”.
[01:28:35] Kultywowanie obyczajów ukraińskich przez boh., przepisy kulinarne, „pierogi muszą być”. Po przewiezieniu rodziny na Ziemie Odzyskane zakaz powrotu do domu. Losy rodziny mamy.
[01:31:01] Relacje polsko-ukraińskie, pretensje o rzeź wołyńską. Ukrywanie się ojca przed mobilizacją w czasie wojny, nocowanie poza domem, życie w napięciu. Zmarli w walkach sąsiedzi z UPA. Rodzina Dziubanów. [+]
[01:36:15] Powracające wspomnienia z akcji „Wisła”, powolna zmiana nastawienia nacjonalistycznego. Odwiedziny Kniażyc z najmłodszym bratem Michałem w latach 60., kuzynka Marysia. Zburzony przez Polaków dom boh. Obora na polu rodziny, kolektywizacja rolnictwa.
[01:41:45] Rodzina żydowska sąsiadów dziadków, nie przeżyli wojny.
[01:44:13] Łapanki, prowadzenie mieszkańców Kniażyc do piwnic przez wojsko polskie. Wyjście ks. Bułata z Jaworzna.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..