Zdrzalik Ryszard

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/1839

28 listopada 2022, Łódź

1:25

Ryszard Zdrzalik (ur. 1947, Garbatka) - lekkoatleta, trener sportowy, działacz „Solidarności” nauczycielskiej i struktur podziemnych „S” w kręgu MKK. W latach 1990-92 członek Prezydium Zarządu Regionu Solidarności Ziemi Łódzkiej. Zawodowy działacz związkowy, w latach 1992-2022 przewodniczący Międzyzakładowej Komisji Pracowników Oświaty i Wychowania Łódź-Bałuty NSZZ „Solidarność”. Działacz społeczny.

[00:00:08] Ur. 1947 r w Garbatce k. Czarnolasu, po 3 latach przeprowadzka do Łodzi. Szkoła podstawowa, zawodowa, trenowanie biegów średnich. Kurs instruktora sportowego, studia na AWF, praca w szkole, trenowanie młodzieży.
[00:02:55] Obóz OHP w Sławnie, przesiadka w Kole – chłopcy doprowadzeni przez tajniaków, którzy użyli przemocy. Utworzenie Komisji Zakładowej „Solidarności” w szkole, potem międzyzakładowej.
[00:06:00] Presja ze strony partyjnych nauczycieli, pozytywny stosunek dyrekcji. Wprowadzenie stanu wojennego.
[00:09:03] Represjonowanie nauczycieli XXX LO przez dyrektora, zastraszał i przymuszał uczniów do donoszenia. Usunięcie części represjonujących nauczycieli w III RP.
[00:11:20] Nauczycielka Krystyna Kowalczyk odsunięta od prowadzenia matur. Nauczyciele z XXX LO przymuszeni do emigracji za granicę, lista osób represjonowanych, przeprosiny z kuratorium po latach.
[00:14:15] Represje wobec boh., uniemożliwianie podjęcia pracy. Fikcyjne zapisy w dokumentach milicji z przesłuchań.
[00:16:29] Od 1990 r. boh. był członkiem Zarządu Regionu NSZZ „S” Ziemi Łódzkiej, zmiany personalne w strukturach edukacji, usunięcie „wszystkich dyrektorów w dzielnicach”. [Powtórzenie historii o przemocy wobec powracających uczestników obozu]. Funkcja przewodniczącego „S” oświaty Łódź Bałuty, pomoc prawna dla pracowników i dyrekcji.
[00:19:56] Wprowadzenie stanu wojennego, odwiedziny u rodziny w Garbatce, pustki na dworcu kolejowym. Po tygodniu pierwsze ulotki: „WRONA”.
[00:22:15] Współpracownik Władysław Barański, legionista, porucznik AK, zaangażowany w renowację grobów legionistów w Ukraińskiej SRR, pozyskiwanie funduszy z drukowania i sprzedaży skryptów do nauki języków obcych.
[00:24:20] Poznawanie historii z wydawnictw niezależnych. Wakacje na wsi w dzieciństwie, tradycje i obyczajowość wsi, bierzmowanie na odpuście.
[00:28:53] Struktura konspiracyjna, grupy pięcioosobowe różnej specjalizacji. Współpraca z Markiem Więckiewiczem przy drukowaniu ulotek, wyjechał do Niemiec, potem do RPA. Propozycja ukradzenia ksero z kolektury Totolotka. [++]
[00:34:30] Prace stolarskie u Andrzeja Terleckiego. Poznanie TW Mazura, kradzież z piwnicy boh. gazów łzawiących. Józef Bagiński, nauczyciel zawodu w liceum elektronicznym, stworzył siatkę nauczycieli na Bałutach. Prowadził pismo „Prześwit”.
[00:38:48] Akcja zamknięcia na kłódkę kiosków Ruchu [„Dzień bez prasy reżimowej”]. Zachowanie tajemnicy i dyskrecji, ograniczenia kontaktów podczas drukowania. Drukowanie metalowych znaczków „S”.
[00:43:00] Praca w szkole przy ul. Łupkowej, obserwacja boh. przez pracowników. Usunięcie boh. z komisji wyborczej podczas pierwszych wyborów do sejmu w 1989 r.
[00:45:38] Stan wojenny: wprowadzanie zasad konspiracji z czasu II wojny, zasada samoograniczania się. Boh. drukował z Markiem Więckiewiczem prasę podziemną, miedziane przypinki z orłem w koronie.
[00:50:00] Wysokie oczekiwania wobec nauczycieli należących do „Solidarności” – byli kompetentni. Odtworzenie dzielnicowych struktur „S” zniszczonych po stanie wojennym. Przystępowanie do „S” członków Stronnictwa Demokratycznego i PZPR.
[00:53:50] 100 osób w „S” nauczycielskiej na Bałutach w 1980 r., w 1990 – 500, niska apozycja „S” w wolnej Polsce. W latach 90. wielu nowych członków z poczuciem skrzywdzenia przez poprzednią władzę.
[00:58:55] Niewystarczające zarobki nauczycieli w latach 80., ograniczenia w zatrudnieniu, dorabianie na koloniach.
[01:01:01] Boh. wszedł w skład zarządu regionu na wniosek Andrzeja Słowika, organizował szkolenia dla członków „S”, prowadzone przez prawników specjalizujących się w prawie pracy, wydawał zeszyty szkoleniowe. Utrudnione dotarcie do pracowników z małych ośrodków miejskich.
[01:05:33] Szkolenia boh. w Gdańsku. Obecnie wśród członków „S” przewaga osób w średnim wieku, interesowność młodych pracowników.
[01:10:23] Obecnie do łódzkiej „S” należy 50 placówek oświatowych. Cykliczne spotkania. Strajk z 2021 r. „spowodował spustoszenie” wśród członków „S”. Żenująco niskie zarobki i nagrody w oświacie.
[01:14:38] Predyspozycja boh. do wysiłku psychicznego i samotnej pracy, trzy treningi dziennie w młodości. Weryfikacja marzeń z dzieciństwa, ambitne trenowanie lekkiej atletyki, nadmierne eksploatowanie organizmu.
[01:19:00] Emocjonalne podejście do zawodników z ZSRR i Niemiec na zawodach międzynarodowych, mobilizacja. Satysfakcja z pracy z młodzieżą. Po stanie wojennym praca w klasie specjalnej szkoły zawodowej, wyrośnięta młodzież z rodzin patologicznych, sukces – przełamanie marazmu klasy. [+] Wymagający trening lekkoatletyczny na studiach trenerskich.
mehr...
weniger

Śreniowski Józef

Saramonowicz Wojciech

Instytut Pileckiego

Film