Krystyna Gołębiowska z d. Zakrzewska (ur. 1928, Brześć nad Bugiem) – córka majora Wojska Polskiego, jeńca obozu w Starobielsku, zamordowanego w Charkowie. Do wybuchu wojny rodzina mieszkała w Twierdzy Brześć, podczas sowieckiej okupacji matka z dziećmi przeniosła się do Kamieńca. Wiosną 1945 roku rodzina zamieszkała w Białej Podlaskiej, tu Krystyna Gołębiowska podjęła naukę w gimnazjum. Po wyjeździe do Wrocławia i maturze studiowała przez trzy semestry w Wyższej Szkole Handlowej, studia przerwała z powodu choroby matki. Pracowała we Wrocławskich Zakładach Materiałów Ogniotrwałych, potem, do emerytury, w Powszechnej Spółdzielni Spożywców Społem. Należy do Stowarzyszenia Dolnośląska Rodzina Katyńska. Mieszka we Wrocławiu.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1928 r. w Brześciu nad Bugiem.
[00:00:22] Prezentacja rodziców: Seweryny i Henryka. Ojciec wstąpił na ochotnika do wojska w 1919 r., brał udział w Bitwie Warszawskiej – listy z frontu. Po wojnie został w wojsku i awansował do stopnia majora. Boh. miała dwójkę rodzeństwa, w chwili wybuchu wojny miała 11 lat. Opowieści matki o rewolucji w Rosji.
[00:05:58] [Przerwa techniczna, wyciemnienie]
[00:06:32] Życie towarzyskie przed wojną – ojciec robił matce stroje na bale kostiumowe. Po zajęciu Brześcia przez sowietów zdjęcia rodzinne przepadły. Część zachowała się u dziadków, którzy mieszkali w Białej Podlaskiej – Niemcy wyrzucili ich z domu, ale dokumenty ocalały.
[00:08:55] Rodzina miała przed wojną samochód i kajak – pływanie wpław w Bugu. Życie w enklawie Twierdzy Brześć.
[00:11:25] Gdy wybuchła wojna, boh. była u dziadków w Białej Podlaskiej – pożar hangarów na pobliskim lotnisku. Dziadek postanowił odesłać boh. do Brześcia – podróż wojskowym transportem – przyjazd do domu rano 1 września. Bombardowania twierdzy – rodziny wojskowych nocowały w podziemiach koszar, potem zostały przewiezione do Zabłocia – pożegnanie z ojcem. [+]
[00:15:54] W Zabłociu mieszkało wielu komunistów, rodzina zatrzymała się w domu zamożnego gospodarza, którego dwaj synowie byli wrogo nastawieni do Polaków – nocna napaść. Wyjazd do Kodnia – wkroczenie Armii Czerwonej. Czerwonoarmiści rozdawali zupę Polakom. Powrót do domu – bramy powitalne na drodze do Brześcia. W kuchni brzeskiego mieszkania był niewypał bomby – stan mieszkania. Rodzice byli właścicielami domu, w którym mieszkali lokatorzy, ale matki tam nie wpuszczono. [+]
[00:21:24] Rodzina zamieszkała w wynajętym nieogrzewanym pokoju na przedmieściu – brak zimowej odzieży i pieniędzy. Matka podjęła pracę w zakładzie, w którym robiono swetry dla wojska. Pomoc ze strony znajomych. Pierwsze okupacyjne Boże Narodzenie – podarunek od pani Dulkowej, która zaprosiła rodzinę na święta. [+]
[00:26:08] Rodzina nie została deportowana, choć matka była znaną działaczką społeczną. Władze nie znały nowego adresu, a matka podawała się za bieżenkę z Białej Podlaskiej. Nieudane starania o wyjazd do strefy niemieckiej ze względu na niemieckie pochodzenie – wysłanie siedmioletniego syna jako sieroty – trudności z odebraniem chłopca przez kuzynkę w Białej Podlaskiej. Aresztowanie matki, która w dowodzie miała wpisane: „adiunkt”. Po wypuszczeniu matki rodzina udała się Kamieńca, gdzie mieszkał znajomy ksiądz. Zatrzymano się u pani Murynowej, której trzej synowie zginęli na wojnie, najmłodszy, Wołodia, pod Warszawą. Matka zarabiała robiąc swetry na drutach i pracując w gospodarstwie. [+]
[00:33:46] Podczas okupacji niemieckiej matka pracowała jako kierowniczka sklepu, w którym sprzedawano przydziały dla wojska. Wyjazd do Białej Podlaskiej w kwietniu 1945 r.
[00:35:30] Ojciec był dowódcą kompanii saperów, brał udział w kampanii wrześniowej. Ostatnią wiadomość przysłał z okolic Kodnia. Ojciec dostał się do niewoli w październiku 1939 r. – ciotka widziała go w kolumnie jeńców w Białej Podlaskiej, ojciec przekazał jej pieniądze, które nie dotarły do rodziny. Ojciec nie skorzystał z możliwości ucieczki i został ze swoimi podkomendnymi. Próby nawiązania korespondencji – informacja uzyskana przez matkę na poczcie, że listy do Starobielska trafiają do kosza. Pierwszy list od ojca przyszedł zimą. Ojciec nawiązał też kontakt z rodziną w Białej Podlaskiej. Nadzieja na jego powrót. [+]
[00:47:12] Matka szukała ojca przez Czerwony Krzyż. Jej brat, z zawodu nauczyciel [Tadeusz Chełchowski], zginął w Katyniu.
[00:49:02] [Przerwa techniczna, wyciemnienie]
[00:50:00] Brat ojca, Bogdan Zakrzewski, był więźniem oflagu w Murnau i po wojnie wrócił do domu. Na publikowanych podczas okupacji listach ofiar z Katynia było nazwisko Zakrzewski, ale nie zgadzały się inne dane. Szwagierka Chełchowska została wraz z dziećmi deportowana. Nadzieja na ocalenie ojca.
[00:53:08] Zmiana miejsc zamieszkania po powrocie rodziny do Brześcia. Gospodarz domu została aresztowany – zamurowanie pieca, by rodzina nie mogła z niego korzystać. Przeprowadzka do sąsiadów, gdzie boh. była świadkiem rewizji i deportacji. [+]
[00:56:28] Podczas okupacji niemieckiej matka działała w Armii Krajowej – w mieszkaniu odbywały się przysięgi nowych członków. Przedwojenny sąsiad, pan Rajski, podpisał volkslistę i rządził w Kamieńcu – ostrzeganie matki. W Szczerbowie zabito dowódcę okręgu AK, Wróblewskiego, razem z żoną i córką Alicją. Świadkiem zabójstwa był syn Zbigniew. Pogrzeb ofiar.
[01:00:46] Po wojnie rodzina zamieszkała u dziadków w Białej Podlaskiej – matka pracowała jako sekretarka w Urzędzie Miasta, była też księgową w dwóch spółdzielniach i prowadziła internat dla chłopców.
[01:02:05] Poszukiwanie ojca po wojnie, potwierdzenie jego śmierci.
[01:03:18] Przechowywanie listów, które ojciec napisał z obozu. Talerz dla ojca podczas Wigilii. Boh. miała koleżankę, której ojciec również zginął w Starobielsku, ale dowiedziała się o tym dopiero działając w Rodzinie Katyńskiej. Opisanie wojennych losów na prośbę nauczyciela w szkole.
[01:07:03] Przed wojną boh. ukończyła piątą klasę szkoły powszechnej. Podczas okupacji nie chodziła do szkoły – edukacja domowa. Po przyjeździe do Białej Podlaskiej rozpoczęła naukę w gimnazjum. Kolegą z klasy był późniejszy aktor, Roman Kłosowski, który musiał powtarzać klasę. Boh. zdała maturę we Wrocławiu i dostała się na stomatologię, ale jej nie przyjęto. Studia w Wyższej Szkole Handlowej, przerwane z powodu choroby matki.
[01:11:54] [Przerwa techniczna, wyciemnienie]
[01:12:22] Kłopoty brata w szkole. Starania o mieszkanie w spółdzielni – sprowadzenie matki do Wrocławia.
[01:14:55] Boh. przeprowadziła się do Wrocławia w 1948 r., nie była represjonowana w okresie PRL. Na początku lat 90. zapisała się do Rodziny Katyńskiej – wyjazdy do Katynia, Starobielska.
[01:17:00] Boh. pracowała w fabryce wyrobów ogniotrwałych w Leśnicy, potem przez 35 lat w PSS Społem. Wyjazdy na zagraniczne wycieczki. Matka nie dożyła oficjalnych wiadomości o śmierci ojca.
[01:22:00] Nadzieja na powrót ojca, który znał język rosyjski i był „złotą rączką” – zrobienie konia na biegunach, kuchenki do zabawy, w której można było palić oraz armatki. Wieczory z ojcem – czytanie dzieciom. Matka pracowała w Zarządzie Dróg Wodnych – urodzenie syna, poszukiwanie mamki dla dziecka. [+]
[01:27:03] Boh. wstąpiła do Rodziny Katyńskiej dzięki znajomej z działki. Odnalezienie bratowej Chełchowskiej, która przeżyła wraz z synami zesłanie i wróciła do Polski. Dziewięcioletni syn pracował jako woziwoda – metoda leczenia poranionych stóp. Warunki życia na zesłaniu.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..