Ireneusz Lewandowski (ur. 1934, Częstochowa) pochodzi z rodziny robotniczej – jego ojciec pracował w kaflarni, matka w fabryce włókienniczej. Po ukończeniu szkoły pracował w biurze projektów w Hucie Katowice. W latach 80. działał w NSZZ „Solidarność”, zajmował się powielaniem i kolportażem wydawnictw niezależnych. Był prezesem Związku Wędkarskiego.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1934 r. w Częstochowie.
[00:00:42] Starania chrzestnej, by nadać boh. imiona Ireneusz Leonard. Przedstawienie rodziców: Adama i Marii z d. Kwaśniak. Boh. miał siostrę Zenobię.
[00:03:50] Ojciec pochodził z Działoszyna, był z zawodu garbarzem, ale pracował w kaflarni. Matka pracowała w fabryce włókienniczej.
[00:07:20] W Częstochowie mieszkało wielu Żydów, choć nie w robotniczej dzielnicy Stradom. Do domu przychodził Żyd handlujący szmatami, matka zapraszała go na herbatę – boh. musiał wiedzieć, z której szklanki pił. [+]
[00:09:55] W willi naprzeciwko mieszkali polscy oficerowie, boh. bawił się wyrzucanymi przez nich pudełkami po papierosach. Po wybuchu wojny boh. szedł do sklepu i widział żołnierzy rekwirujących konie. Wujek wybudował schron i postanowił zostać w mieście, ojciec podjął decyzję o ucieczce – droga w kierunku Aniołowa. Boh. został zabrany na wóz przez żołnierza – ucieczka przed nalotami, zwłoki przy drodze. [+]
[00:16:05] Na początku istnienia getta Żydzi mogli z niego wychodzić, Polacy chodzili tam na handel. Matka kupiła w getcie miskę, które boh. ma do dziś. Matka znajomej miała sklep w Kętach i pomagała Żydom.
[00:20:00] Żydzi z getta w Częstochowie zostali wywiezieni do Oświęcimia. Praca na polach i przy stawach rybnych w Harmężach.
[00:22:45] Podczas egzekucji publicznej w Częstochowie powieszono kuzyna Koniarskiego, który działał w partyzantce. Ojciec należał do Armii Krajowej – do domu kierowano uciekinierów z obozu, jeden z nich nazywał się Wachelka. Ojciec odprowadzał ich do Olsztyna k/Częstochowy. Po wojnie dyrektorem zakładów chemicznych w Oświęcimiu był Olszewski, który pochodził z Częstochowy i znał ojca z działalności w podziemiu.
[00:30:40] Dziadek Michał Kwaśniak miał radio, sąsiad-komunista przychodził wieczorem, by słuchać wiadomości z Londynu. W czasie audycji boh. jeździł koło domu na łyżwach i wypatrywał, czy nikt obcy się nie zbliża.
[00:33:00] Boh. idąc do szkoły spotykał grupę starszej młodzieży, wśród której był Żabiński, który potem zginął podczas napadu na sklep.
[00:35:18] Na polach za ulicą Łokietka ćwiczyli Niemcy, jeden z nich przyszedł do domu ciotki, by się umyć – pomoc dziewczynie, która oparzyła nogę. Niemiec przynosił wojskowe buty, z których ojciec usuwał gwoździe, a buty sprzedawał na wsi – łapanka w pociągu. Wizyty Niemca w domu ciotki.
[00:41:00] Boh. poszedł do piekarni i widział niemiecki czołg nad Stradomką. Noc przed wkroczeniem Armii Czerwonej spędzono u sąsiadów, którzy mieli murowany dom – przyjście Żyda, uciekiniera z obozu pracy. Rano boh. poszedł na dworzec, gdzie stały m.in. wagony z mięsem. Boh. przyniósł do domu skrzynkę z papierosami, od czerwonoarmistów dostał niemiecki płaszcz, z którego potem matka uszyła boh. ubranie do komunii. [+]
[00:47:15] Matka pracowała w zakładzie produkującym nici, w sąsiedniej fabryce pracowali Żydzi, ale nie miała z nimi kontaktu. Przed wojną służąca odprowadzała boh. do przedszkola.
[00:50:15] Po wojnie boh. pracował w Biurze Projektów w Hucie Katowice, należał do Solidarności – wyrzucenie dyrektora z zakładu. Kolega Radwan przywoził z Krakowa materiały opozycyjne – ulotki, pisma, które boh. powielał i rozprowadzał. Syn Rajmund działał w KPN, pomagał podczas strajku w Hucie, dowożąc żywność. Boh. rozprowadzał ulotki także wśród członków chóru, do którego należał. Szef Biura Projektów w Hucie Katowice pochodził ze Lwowa – jego postawa wobec komuny.
[00:59:52] Boh. widział przejeżdżającą koło domu ciężarówkę z Niemcami. Na ul. Chrobrego w piwnicy jednego z domów ukrywali się Żydzi. [Pan Przemysław podaje teczki z dokumentami – poszukiwanie planu Stradomia. Boh. pokazuje plan domu i budynków gospodarczych].
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..