Zofia Kulińska (ur. 1931, Kielce) podczas niemieckiej okupacji uczęszczała do szkoły podstawowej. Starsze rodzeństwo – brat Wacław i siostra Dobrosława – uczyło się na tajnych kompletach. Brat został aresztowany i rozstrzelany w 1944 r. Zofia Kulińska ukończyła medycynę, zrobiła specjalizację z pulmunologii i do emerytury pracowała jako lekarka. Mieszka w Kielcach.
00:00:01 Autoprezentacja boh., emerytowanej lekarki i rodziców: Karoliny i Wincentego oraz brata Wacława.
00:00:30 Boh. miała 8 lat, gdy wybuchła wojna – pierwsze naloty na Kielce, wjazd do miasta niemieckich żołnierzy. Boh. widziała egzekucję uliczną koło kościoła św. Wojciecha. Rodzina mieszkała niedaleko szpitala św. Aleksandra, który stał się szpitalem dla Niemców. Ojciec wyjeżdżał rowerem po żywność na wieś. Boh. chodziła do szkoły podstawowej – poziom nauczania, „Stern” jako podręcznik do nauki czytania. Brat Wacław czytał rodzeństwu książki, a ojciec opowiadał o historii Polski. Lokatorzy domu czasem się spotykali, by czytać przepowiednie.
00:07:35 Starsze rodzeństwo Wacław i Dobrosława uczyło się na tajnych kompletach. Lekcje siostry odbywały się w mieszkaniu boh. Gdy pod dom podjechali własowcy, mama dała boh. skakankę, by wyszła na ulicę i uprzedziła nauczyciela. [+]
00:09:26 Młodzież wywożono na roboty do Niemiec – szkolnictwo zawodowe podczas okupacji. Organizacja tajnego nauczania.
00:10:41 Starszy brat Wacław pracował w tartaku, potem w fabryce marmurów braci Wyganowskich, gdzie wyrabiano m.in. przedmioty galanteryjne. Brat został złapany podczas łapanki, przed wywiezieniem uratowało go zaświadczenie z pracy oraz nie zagojona rana. Wacław należał do AK, jednym z jego kolegów był Andrzej Oleś.
00:15:15 Andrzej Oleś zawiadomił rodzinę o aresztowaniu brata. Brat miał jedno ubranie – mama czyszcząc je widziała, że w kieszeni jest złożony papier. Lekcje odbywały się tego dnia na ul. Bandurskiego (obecnie Ściegiennego). Żandarmi zatrzymali chłopaka idącego na zajęcia, który przyprowadził ich do domu – wezwanie gestapo, aresztowanie młodzieży i prof. Pogorzelskiego. Boh. była z mamą przed budynkiem aresztu. Wacław Kuliński podczas śledztwa przyznał się do posiadania wszystkich znalezionych papierów i rozstrzelano go w masowej egzekucji. Aresztowaną młodzież zwolniono. Starania rodziców o uwolnienie syna. We wtorki można było zanosić więźniom zmianę bielizny – mama poszła do więzienia i widziała odjeżdżającą ciężarówkę, za którą pobiegła na stadion. Boh. widziała nazwisko brata na liście rozstrzelanych. [+]
00:25:26 Po wojnie rodzice chodzili na ekshumacje. Mama była przy ekshumacji, podczas której znaleziono ciało Wojtka Szczepaniaka. [+]
00:27:16 Brat oddał bieliznę z więzienia i wśród rzeczy była chusteczka z dziurką przewiązaną nitkami – symboliczna wiadomość. Powojenne poszukiwania przez Czerwony Krzyż. Rodzice nie znaleźli ciała syna.
00:30:48 Po wojnie do domu przyszedł mężczyzna w mundurze 2 Korpusu, ale nie zastał nikogo z rodziny, a sąsiadce nie chciał powiedzieć, po co przyszedł. W obozie koncentracyjnym zginął wuj Jan Kuliński.
00:32:07 Dopiero w latach 90. rodzinę odnalazł kolega brata, który po wojnie zamieszkał w Warszawie. Należała do niego część pism, do których przyznał się podczas śledztwa Wacław Kuliński.
00:33:32 Podejrzenie, wsparte informacją z książki Jerzego Daniela, że brat mógł być rozstrzelany w Suchedniowie. Rodzice nie wiedzieli o ekshumacji w Suchedniowie.
00:36:15 Wiadomość o przebiegu śledztwa i katowaniu brata dotarła do rodziny przekazana przez innych więźniów i kogoś z obsługi więzienia.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.