Jerzy Chełmecki (ur. 1947, Nowy Sącz), historyk sportu, wieloletni wykładowca Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, uczestnik wydarzeń Marca 1968 na tej uczelni. Miał brata Mirosława (ur. 1927 r.) oraz siostrę Zofię (ur. 1939 r.). Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Długosza w Nowym Sączu (1965 r.), po maturze rozpoczął studia na warszawskiej AWF. W 1969 r. uzyskał dyplom magistra wychowania fizycznego, a w 1979 r. ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W 1983 r. został doktorem nauk humanistycznych. Wieloletni pracownik naukowy AWF im. Józefa Piłsudskiego w Warszawie, od 2017 roku na emeryturze. W młodości uprawiał wyczynowo lekkoatletykę, był instruktorem narciarstwa alpejskiego i kajakarstwa turystycznego. Żonaty z Tamarą Hajnysz-Chełmecką, także absolwentką warszawskiej AWF i trenerką piłki siatkowej. Mają syna Bartłomieja (absolwent AWF Warszawa i Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, doktor nauk o wychowaniu fizycznym, ukończył Executive Masters of Sport Organisations Management na Université Catholique de Louvain).
more...
less
[00:00:30] Rozważania na temat zawodności źródeł historycznych. Najważniejsze wydarzenie życia boh.: Marzec 1968 na warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego (studia 1965-70). Całe życie związany z AWF.
[00:03:36] Ur. w marcu 1947 r. w Nowym Sączu, edukacja do matury w Nowym Sączu, studia na warszawskiej AWF. Poznanie żony Tamary, siatkarki AZS AWF (nauczycielka WF), kariera zawodowa syna Bartłomieja (sekretarz generalny Polskiego Związku Golfa).
[00:05:18] Kariera sportowa: współzawodnictwo podwórkowe, treningi lekkoatletyczne od szkoły podstawowej, klub szkolny MKS Beskid. Liceum z tradycjami. Egzaminy na AWF.
[00:07:55] Zamieszkanie w Warszawie, zachwyt wielkim miastem. Brat Mirosław, geodeta, siostra Zofia, nauczycielka pielęgniarstwa. 3-tygodniowe kursy przygotowawcze przed egzaminami, prowadzone przez studentów AWF.
[00:10:12] Szok i zachwyt po wejściu na kampus AWF, silna więź z uczelnią. 4 stopnie egzaminów kwalifikacyjnych: badania medyczne, dwuczęściowy sprawdzian sprawnościowy, egzamin teoretyczny.
[00:16:18] Obóz żeglarski w Giżycku jako ostatni element egzaminu na studia. „Luksusowe” życie w akademiku, rozbudowany system stypendialny, skromne życie. [+] Początki popularności piłki nożnej. Sport amatorski w AZS. Kontuzje zamykające karierę zawodniczą. [+]
[00:20:18] Marzenia o karierze w AZS AWF, treningi sprinterskie, trener Drużbiak, silna drużyna lekkoatletyczna.
[00:23:17] Punkty na studia za pochodzenie, większość studentów spoza Warszawy, bujne życie przede wszystkim w obrębie kampusu uczelni, prowincjonalne środowisko. Wyczerpujący plan zajęć na studiach, oddalenie uczelni od centrum życia studenckiego, „to był koniec Warszawy”.
[00:26:55] Życie studenckie na AWF, dziekan Trześniowski. Wyżywienie na uczelni, nowoczesna stołówka. [+]
[00:29:30] Pasja narciarska boh., integrujące obozy sportowe, uprawnienia instruktorskie. Metody harcerskie stosowane w programie dydaktycznym uczelni. Życie w akademiku. Sprzęt sportowy zapewniany przez uczelnię (namioty, narty, materace), pełna refundacja obozów i kosztów podróży przez uczelnię. [+]
[00:34:47] Najważniejsi wykładowcy: prof. Zygmunt Bielczyk (metodyka turystyki rekreacyjnej), prof. Grzegorz Młodzikowski (narciarstwo, turystyka wysokogórska). Dydaktyczne obozy letnie: kajakarski, wędrowny w Tatrach, żeglarski. [+]
[00:39:12] Marzec 1968. Dzień Kobiet organizowany przez Zrzeszenie Studentów Polskich (ZSP) w stołówce przerwany wiadomością o pobiciu studentów uniwersytetu przez milicję, szok, niedowierzanie. [+]
[00:43:05] Bliskie relacje z pracownikami AWF na kampusie. Działalność w ZSP, studencki ruch naukowy, samopomoc studencka wzorowana na „Bratniaku”. Powstanie komitetu interwencyjnego, organizacja 12 marca wiecu poparcia studentów UW oraz „ogólnopolskiej platformy protestacyjnej” uczelni sportowych.
[00:46:46] Trudności organizacyjne, nauka pisania na maszynie [+] – „krok cywilizacyjny”, odezwa protestacyjna na wiecu z rektorem. Janusz Cieśliński, przewodniczący ZSP.
[00:48:52] Wtargnięcie studentów UW na wiec AWF, zagubienie studentów. Potrzeba zrozumienia sytuacji, dyskusje z pracownikami naukowymi, socjolożka sportu Barbara Krawczyk. [+]
[00:51:51] Marzec 1968 jako wydarzenie formujące. Początkowa specjalizacja zawodowa z rehabilitacji, propozycja stażu w Zakładzie Nauk Politycznych od prof. Laskiewicza, samokształcenie, studia historyczne na UW łączone z pracą dydaktyczną na AWF. Wsparcie prof. Wroczyńskiego.
[00:56:10] Praca magisterska z anatomii, legendarny dr Borowiec. Wiece na UW, poznanie studenckich przywódców Marca 1968. Pierwsze zetknięcie z „aktywem robotniczym” z pałkami i ZOMO, szok, „niewiele wiedzieliśmy o życiu”. Decyzje życiowe spowodowane przeżyciami Marca 1968, zainteresowanie sprawami publicznymi, przywódca „S” na AWF Roman Kaniuk z tego samego rocznika. [+]
[01:02:38] Powstanie studenckiego ruchu naukowego, komisja nauki przy ZSP, stworzenie Koła Naukowego Historii Kultury Fizycznej. Roczne przygotowania rowerowego wyjazdu naukowego do Grecji: wsparcie Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki, Almaturu, zarobkowanie w spółdzielni studenckiej.
[01:50:54] Otrzymanie profesjonalnych rowerów z fabryki Romet w Bydgoszczy, skromni sponsorzy. Zgoda MKOl na uczestnictwo w zajęciach Międzynarodowej Akademii Olimpijskiej w Olimpii (1976 r.) Dojazd do Grecji pociągiem. [+]
[01:10:02] Strajki w Ursusie. Międzynarodowe wyjazdy stażowe dla młodych pracowników naukowych uczelni wychowania sportowego, współpraca naukowa. [+]
[01:13:23] Przygotowanie doktoratu na temat sportu w ruchu młodzieżowym, zainteresowanie upowszechnianiem sportu masowego, pierwsza praca magisterska o sporcie na Wydziale Historii UW. [+] Zasada boh. dotycząca metodyki badań historycznych: nie zajmować się czasami, w których się żyło. [+]
[01:21:31] Ważne osoby w życiu zawodowym boh.: Trześniowski, „jednoosobowa instytucja”, rektor Wołoszyn, „symbol uczelni”. Zaangażowany Związek Nauczycielstwa Polskiego, Andrzej Mazur, POP PZPR Kajetan Hądzelek, kurator uczelniany ZSP Ryszard Wrociński [+]. Opieka Barbary Krawczyk nad Klubem Studenckim „Relaks”. Wsparcie pracowników, przychylna atmosfera na uczelni.
[01:27:28] Życie towarzyskie w akademikach, konieczne zezwolenia na odwiedziny gości. AWF jako szkoła zawodu przygotowującą pedagogów. Wszechstronna, rozbudowana metodyka nauczania i treningów w czasie studiów boh., dziś gorsze przygotowanie absolwentów. Praktyki studenckie w technikum w Stalowej Woli pod nadzorem prof. Żukowskiej, egzamin końcowy.
[01:34:04] Zmiany w AWF na przestrzeni lat: odejście od „żelaznej paramilitarnej dyscypliny” wobec studentów, liberalizacja po 1968 r. Obozy jako element budowania więzi i wspólnoty, do którego należy powrócić.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.