Lucjan Kita (ur. 1926, Klucze) – w czasie okupacji niemieckiej członek Armii Krajowej ps. „Skiba” (placówka Klucze), współpracował z partyzanckim oddziałem Gerarda Woźnicy „Hardego”. Ukrywał się zagrożony wywózką na roboty przymusowe, a następnie pracował w warsztacie elektrycznym w fabryce papieru w Kluczach. Po wojnie pracował jako elektryk w fabryce w Kluczach.
[00:00:08] Dane boh. i imiona rodziców. Boh. pracował w fabryce jako elektryk przy obsłudze maszyn elektrycznych. Ucieczka Niemców pracujących w biurach fabrycznych. Inżynier Kotas wychodził jako ostatni i kazał pracownikom być na portierni i pilnować zakładu.
[00:03:00] Potem do fabryki wpadli cywile niemieccy, folksdojcze, mówili po polsku i niemiecku, kazali boh. iść do domu. Kiedy wyszedł na skarpę, przy szosie usłyszał ostrzał z niemieckiego karabinu maszynowego. Rozmowa boh. z niemieckim żołnierzem w drodze z fabryki do domu. Był 1 września 1939 r.
[00:05:40] Kiedy Niemcy zajęli tereny zamieszkane przez boh., wstąpił do konspiracji. Miał być wywieziony na roboty przymusowe, ale znajomy ojca p. Krytikow/Kurtikow w Arbeitsamcie załatwił, że boh. nie zabrali.
[00:07:45] Okoliczności uniknięcia przez boh. wywózki na roboty przymusowe. Niemcy dobijali się do domu, kiedy boh. szykował się do ucieczki. Zachowania rodziców boh. i opis domu. Na strychu leżały wartościowsze rzeczy wuja Leona Kity. Boh. ukrył się w piwnicy pod schodami między beczkami kapusty. Wyszedł dopiero wtedy, kiedy Niemcy sobie poszli.
[00:13:00] Przed wizytą Niemców przestrzegł boh. Czesław Kocjan. Elektryk, który ożenił się z siostrzenicą boh., też miał być wywieziony, ale został. W fabryce inżynier Kotas bił boh. i jego młodych kolegów rękawiczkami po twarzach, chowali się przed nim.
[00:16:10] Stefan Piątek był kierownikiem i należał do partyzantki. Zdobywanie broni przez boh. i partyzantów. W lesie były niemieckie namioty z zamaskowaną bronią, m.in. granatami.
[00:20:30] Koło fabryki był posterunek pograniczników, odbywali warty. Boh. z kolegami „popili” i zabrali granat z niemieckiej kryjówki.
[00:22:40] Postać „Hardego” [Gerard Woźnica ps. „Hardy”]. Po wyzwoleniu w starej szkole boh. odbyła się zabawa. Postać Mańka Stefno. Adam [Pichcia] był komendantem w UB i na zabawie mierzyli do siebie z „Hardym” z pistoletów. Był tam też Stefan Piątek, który potem odszedł z „Hardym”.
[00:27:00] Po wojnie boh. miał co 1-2 tyg. przesłuchania na UB w Olkuszu, jeździł na nie rowerem. Tematyka przesłuchań. Boh. do niczego się nie przyznawał, do znajomości z „Hardym” również. Podczas przesłuchań bywał bity.
[00:30:45] Boh. z kolegami szedł z Golczowic do zakładu, gdzie schowali zdobytą broń, m.in. zdobyli karabin zabierając go strażnikowi.
[00:31:50] Koniec wojny w zakładzie. „Tak zwane UB” rabowało majątki, wszystko podzieliło między sobą i nie podzieliło się z robotnikami. PPS i PPR. „Pepeerowcy” i partyzanci wszystko kradli.
[00:34:10] Wyzwolenie i wejście Rosjan wiązało się z dokonywanymi przez nich kradzieżami. Potem UB wzięło sobie działki i pobudowali się. Historie rodzinne lokalnych funkcjonariuszy UB.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.