Jadwiga Włosek (ur. 1923, Dębin) wspomina wybuch II wojny światowej, zniszczenie wsi, okupacyjną rzeczywistość, pracę przymusową w pobliskim gospodarstwie, codzienne stosunki z ludnością niemiecką, partyzantów z okolicznych wsi oraz sytuację niemieckich cywilów po wojnie.
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonej 24 września 1923 w Dębinie k. Warszawy.
[00:00:01] Wspomnienie miejscowości i szkoły, rodziny i młodości – podczas pierwszych dni wojny boh. leżała chora.
[00:02:29] Ostatniego dnia lipca [1939] ojciec otrzymał wezwanie do mobilizacji w Warszawie. Wtedy dla rodziny zaczęła się wojna.
[00:03:31] Ewakuacja rodziny i całej wsi do carskiego fortu [w Modlinie]. W gospodarstwie pozostała matka gotująca jedzenie dla rodziny.
[00:05:18] Gospodarstwo zostało zbombardowane i doszczętnie zniszczone.
[00:06:05] Wkroczenie Niemców od Modlina, zabrali psa.
[00:07:01] Przejęcie gospodarstw przez Niemców, wysyłanie Polaków na roboty do Niemiec.
[00:07:40] Podział Polski na Protektorat i Rzeszę. Niemcy rozpoczęli łapanki i egzekucje w Palmirach.
[00:09:20] W miejscowości Małocice zaczęła się organizować partyzantka. W Dębinie szkolono młodzież w zakresie używania broni, czym zajmował się Nikodem Kosiorek. Za działalność partyzancką Niemcy spalili wieś Małocice.
[00:11:58] Niemcy łapali partyzantów wracających z lasów i wywozili na egzekucje w Pomiechówku. Egzekucje partyzantów w okolicznych wsiach i gospodarstwach.
[00:15:00] Wkroczenie Rosjan, wycofanie Niemców.
[00:16:43] Boh. uciekła z siostrą do Kampinosu, gdzie odnalazła kufer pełen niemieckich marek, ale go nie wzięła.
[00:21:59] Warunki pracy w niemieckich gospodarstwach rolnych, obowiązki, traktowanie Polaków przez Niemców.
[00:27:25] Zniszczenia w Dębinie i rodzinnym gospodarstwie, spalenie wsi Małosice i egzekucje mieszkańców.
[00:30:42] Życie w czasie okupacji, sąsiedztwo niemieckiego posterunku, wspomnienie Żydów przetrzymywanych na mrozie.
[00:32:45] Radziecki nalot i zestrzelenie samolotu nad fortami. Radziecki pilot ukrywał się w okolicy od lipca [1944] do Bożego Narodzenia.
[00:35:40] Niemcy chodzili po domach i częstowali kaszą manną.
[00:36:19] Żydzi w Dębinie i okolicach.
[00:39:16] Posterunek gestapo w szkole.
[00:41:16] Kobieta przesłuchiwana w Nowym Dworze za powiedzenie, że Niemcy przegrają wojnę. Kobietę wypuszczono za wstawiennictwem Niemców pozostałych jeszcze w gospodarstwach.
[00:42:56] Partyzantka w okolicy, mordowanie ludzi przez Niemców w Pomiechówku.
[00:45:55] Historia Nikodema Kosiorka, działającym jednocześnie w partyzantce i jako przewodnik odchodzących Niemców, pojmanym i straconym po nieudanej próbie ucieczki.
[00:48:17] Wspomnienie osób, które zginęły w partyzantce: Ireneusz Niegodzisz i jego ojciec, Stanisław Widzisz, Władysław Czekała, Jędrasiak, Eugeniusz Dudek, Stanisław Kłoszewski.
[00:54:04] Historia trzech krzyży postawionych w Palmirach po wojnie.
[00:59:44] Praca w niemieckich gospodarstwach rolnych, odszkodowania powojenne.
[01:01:28] Niemcy po wojnie już nie wrócili, żaden niemiecki gospodarz nie pozostał w Dębinie i okolicach.
[01:02:19] Wywożenie na roboty przymusowe.
[01:03:38] Niemcy zastrzelili w biały dzień Wiktora Rockiego, partyzanta idącego odwiedzić matkę w gospodarstwie.
[01:07:48] Wkroczenie armii radzieckiej, zjadanie końskiego mięsa.
[01:10:09] Uciekinierzy z powstania warszawskiego przychodzili do Dębiny i okolicznych wsi, prosili o jedzenie. Matka piekła chleb i rozdawała głodnym ludziom. Kopali kartofle, nikt im nie zabraniał. Mężczyzn prawie nie było, same kobiety.
[01:15:47] Bohaterka recytuje wiersz „Słońce września” Władysława Broniewskiego.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..