Kałmyk Halina
Halina Kałmyk z d. Dołgaczow (ur. 1963, Wilno) – Polka z Wilna. Uczęszczała do szkoły w okresie Litewskiej SRR, od 1995 do 2018 była sekretarką w polskiej ambasadzie w Wilnie. Obecnie przewodniczka po Wilnie.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1963 r. w Wilnie.
[00:00:18] Matka boh. jest Polką, ojciec był Rosjaninem, staroobrzędowcem, z zawodu nauczycielem. Okoliczności poznania się rodziców – ślub w kościele św. Anny w lutym 1956 r. Ojciec nie zmienił wyznania i po ślubie chodził do cerkwi, a matka i dzieci do kościoła. Boh. ma dwóch starszych braci.
[00:05:40] Koło domu dziadków była kapliczka św. Jana, obecnie koło kapliczki stoi wieżowiec. Rodzina zamieszkała w domu babci na Zwierzyńcu. Zabawy dzieciaków w pobliskim lesie.
[00:09:45] W domu rozmawiano po polsku, dzięki matce dzieci chodziły do polskiej szkoły. Przejawy patriotyzmu boh. Polska szkoła mieściła się przy ul. Krupniczej 11, lekcje odbywały się w języku polskim. Dyrektorką była pani Fryda Mackiewicz, z pochodzenia Żydówka. W szkole uczyło kilku przedwojennych nauczycieli, w tym pani Jabłońska, Maria Trojanowicz, matematyk Aleksiejenko. W pierwszej klasie było 47 uczniów. W szkole uczono języków: rosyjskiego, litewskiego i niemieckiego. Egzamin na ekonomię boh. zdawała w języku polskim, z kolegami na podwórku rozmawiano po rosyjsku, później w pracy po litewsku.
[00:17:25] Boh. była pionierką i komsomołką, ale nie traktowała tego poważnie. Przygotowanie do I Komunii odbywało się w domu boh. Gdy nauczycielka pani Trojanowicz zapytała, kto chodzi do kościoła, tylko jeden uczeń nie podniósł ręki. Rola kościoła katolickiego w życiu Polonii. Konieczność noszenia w szkole pionierskich krawatów.
[00:22:20] Nauka historii w Związku Radzieckim, postrzeganie mieszkańców krajów bałtyjskich. Sytuacja Polaków w mniejszych miejscowościach. Rodzice szkolnych kolegów byli w większości robotnikami, matka boh. była księgową. Wyjazdy na obozy pionierskie do Trok i wypoczynek na Krymie, gdzie mieszkała ciotka.
[00:28:40] W czasie stanu wojennego matka robiła paczki dla sióstr mieszkających w Polsce, które wyjechały w latach 50. – decyzja dziadka o pozostaniu w Wilnie.
[00:31:37] Informacja o wyborze papieża Jana Pawła II. Nauka polskich piosenek w szkole – patriotyczne lekcje muzyki. Wspomnienie przedstawienia na balu maturalnym.
[00:33:32] Boh. studiowała ekonomię na Uniwersytecie Wileńskim – wybór studiów za namową matki, która przed wojną poszła do gimnazjum, podczas okupacji nie kontynuowała nauki, a po wojnie pracowała jako księgowa. Po latach awansowała na główną księgową w zakładzie wodociągów. Początki na studiach – wybór języka rosyjskiego jako wykładowego. Program studiów – ateizm i komunizm naukowy.
[00:39:45] Stosunki polsko-litewskie – bitwy z mieszkańcami „litewskiego domu” na Zwierzyńcu. Mieszane małżeństwa w rodzinie ze strony męża. Wychowanie córki, która skończyła polską szkołę i studiowała kinezyterapię – jej małżeństwo. Motywowanie córki do nauki języków polskiego, litewskiego, rosyjskiego i angielskiego. Dobre wyniki w nauce.
[00:49:38] Wspomnienie Żydówki, która była dyrektorką szkoły. Przynależność państwowa Wilna na przestrzeni lat.
[00:52:37] Kontakty z rodziną mieszkającą w Polsce – zaproszenia dla kuzynów. Boh. pierwszy raz w Polsce była w 1978 r. – wrażenia z podróży, porównanie radzieckich i polskich pograniczników. Smak lodów w Ełku. Konfrontacja z podpitym mieszkańcem Grójca. [+]
[01:01:30] Powody, dla których boh. nie chciała przeprowadzić się do Polski. Most zwierzyniecki budował dziadek Georgij Dołgaczow, który był kamieniarzem. Ojciec nie lubił opowiadać o wojnie, był wywieziony na roboty do Niemiec – wzruszenie podczas filmu wojennego. Przyrzeczenie złożone Matce Boskiej Ostrobramskiej – ofiara w kościele. W domu obchodzono święta katolickie i prawosławne.
[01:07:30] Dziadek kolejarz został wywieziony przez Rosjan i przebywał prawdopodobnie na terenie obecnej Białorusi, po rozbiciu więzienia podczas niemieckiego bombardowania wrócił do Wolna – droga do domu. Podczas niemieckiej okupacji młodzież wywożono na roboty do Niemiec – ukrywanie dwóch niezamężnych córek przed wywózką. Niemcy uciekając przed frontem podpalali domy – rozbieranie płotów.
[01:14:13] Boh. pracowała w Zjednoczeniu Maszyn Obliczeniowych „Sigma”. Sytuacja wiosną 1990 r. – odzyskanie niepodległości przez Litwę. Interwencja Armii Radzieckiej w styczniu 1991 – starcia żołnierzy z ludnością cywilną, walka o wileńską wieżę telewizyjną.
[01:22:10] Po urlopie macierzyńskim boh. została zwolniona z pracy. Okoliczności podjęcia pracy w Budimexie w 1995 r. Potem boh. pracowała w dziale ekonomicznym w ambasadzie. Wspomnienie ambasador Eufemii Teichmann i ambasadorów: Jerzego Bahra i Jarosława Czubińskiego – praca sekretarki ambasadora. Stan polskich cmentarzy – listopadowa akcja „Znicz”.
[01:35:58] Ambasador Urszula Doroszewska zwolniła boh. z pracy w ambasadzie w 2018 r. Obecna sytuacja zawodowa.
more...
less