Maria Seweryn (ur. 1937, Równe), córka podporucznika rezerwy Kazimierza Seweryna, więźnia obozu w Kozielsku, zamordowanego w Katyniu oraz Władysławy Seweryn-Spławskiej, polonijnej działaczki harcerskiej. Jako czterolatka przeżyła w marcu 1943 napad banderowców na wieś Lipniki, rodzina uratowała się dzięki wujowi Romanowi Hermaszewskiemu. Do chwili repatriacji Maria Seweryn mieszkała w Równem. W 1946 roku rodzina przyjechała do Kwidzyna. Po maturze Maria Seweryn zamieszkała we Wrocławiu, gdzie ukończyła szkołę pomaturalną i pracowała w poliklinice MSW.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1937 r. w Równem.
[00:00:24] Przedstawienie rodziców: Władysławy i Kazimierza. Obydwoje pracowali w banku PKO. Boh. ma przyrodnią siostrę Henrykę urodzoną w 1934 r.
[00:01:19] [Przerwa techniczna, wyciemnienie].
[00:01:34] Boh. w wieku czterech lat była świadkiem napadu UPA na wieś, w której mieszkała babcia. Miała dwa lata, gdy ojciec został zmobilizowany i nie pamięta go. Matkę, wywiezioną do Kazachstanu, zobaczyła mając 20 lat. Matka została ewakuowana ze Związku Radzieckiego razem z Armią Andersa, po wojnie mieszkała w Londynie, nie wróciła do Polski – spotkanie w Londynie.
[00:04:30] Matka przewidując, że zostanie deportowana, zawiozła córki do siostry mieszkającej w Tuczynie. Ciotka oddała boh. babci, która mieszkała w Lipnikach – w marcu 1943 wieś została zaatakowana przez banderowców. Wuj Roman Hermaszewski zorganizował ucieczkę rodziny, babcia schowała boh. w sadzie – ucieczka z kuzynką Stefcią Hermaszewską, odnalezienie wuja Romana i siostry, dalsza ucieczka do majątku Zurne. Ciotka Kamila Hermaszewska przybiegła mówiąc, że zgubiła syna Mirka – znalezienie dziecka. Babcia wyjechała do Równego – tu rodzina mieszkała do wyzwolenia. [+]
[00:10:20] Dziadkowie Osieccy mieszkali w drewnianym domu z kolumienkami – ostrzelanie domu przez radzieckiego oficera, który potem zamieszkał na kwaterze i zaprzyjaźnił się z rodziną – dokarmianie boh. [+]
[00:12:06] Boh. i jej siostrą zaopiekowała się siostra matki, Zofia Słowińska. W 1945 r. boh. chodziła do pierwszej klasy radzieckiej szkoły. Wyjazdy Polaków z dawnych Kresów. Dziadek Osiecki załatwił wagon i w 1946 r. przyjechano do Chełma. Odnalezienie w Kwidzynie rodziny Słowińskich i innych osób z Lipnik.
[00:14:43] Po maturze w 1956 r. boh. przyjechała do Wrocławia – w życiorysie napisała, że rodzice zmarli – konsekwencje podczas starania o paszport w 1958 r. Boh. pracowała we wrocławskiej poliklinice MSW i dzięki znajomościom dostała paszport. [+]
[00:17:14] [Przerwa techniczna, wyciemnienie].
[00:17:32] Ciotka przeczytała w niemieckiej gazecie, że ojciec zginął w Rosji. Podczas pobytu w Londynie boh. zobaczyła w bibliotece listę katyńską [emocje boh.]. [+]
[00:18:55] Ciotka straciła męża, który należał do AK. Nadzieja na jego powrót – ciotka pojechała do księdza Klimuszko ze zdjęciami męża oraz ojca boh. – wizja przerwana przez jej zachowanie. [+]
[00:21:26] Boh. napisała w życiorysie do szkoły pomaturalnej, że ojciec zmarł na gruźlicę – konsekwencje podczas starania o paszport. W czasach PRL boh. nie mówiła o tym, że ojca zamordowano w Katyniu.
[00:22:58] [Przerwa techniczna, wyciemnienie].
[00:23:55] Boh. co kilka lat jeździła do matki i zawsze miała problem z otrzymaniem paszportu. Widziała, że SB ma jej akta – pytania o matkę.
[00:25:44] Matka opowiedziała, że czerwonoarmista pomógł się jej spakować – pytania o dzieci. [+]
[00:28:22] Boh. wychowywała się w rodzinie Słowińskich – nadzieja, że ojciec żyje. Ciotka znalazła informację o rodzinie Sewerynów z poznańskiego – nawiązanie kontaktu z dziadkiem Teofilem i braćmi ojca. Okoliczności znalezienia się rodziny w poznańskiem – po wojnie dziadek z racji dużego gospodarstwa był „kułakiem”. [chwilowy brak obrazu] [+]
[00:32:28] Boh. o Rodzinie Katyńskiej dowiedziała się od kuzynki Hanny Koźlik, której ociec był więźniem Starobielska. Pierwsze zebranie – wiadomości o ojcu. [+]
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.