Barbara Tarnowska (ur. 1934, Kościelisko), lekarka, działaczka opozycyjna i społeczna. Podczas okupacji jej rodzice Wanda i Wacław Zarugiewiczowie ukrywali w domu Żydówkę Cylę Bukfirer. Barbara Tarnowska ukończyła Akademię Medyczną w Łodzi. W latach 1980-1981 była przewodniczącą Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność" przy Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Zakopanem, a także delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”. Brała udział w zorganizowanym w Zakopanem w dniu 1 maja 1983 r. kontrpochodzie, za co została ukarana grzywną przez kolegium do spraw wykroczeń. W maju 1984 r. z jej inicjatywy grono lekarzy zakopiańskich wystosowało petycję do Sejmu PRL o uwolnienie więźniów politycznych. W latach 1980-1988 była inwigilowana przez Służbę Bezpieczeństwa. Mieszka w Zakopanem.
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1934 r. w Kościelisku.
[00:00:28] Mama była góralką, a ojciec Ormianinem, studentem Politechniki we Lwowie – powód przyjazdu do Kościeliska. Patriotyczne tradycje w rodzinie. Podczas okupacji kilku członków rodziny ze strony mamy było więźniami obozu w Auschwitz i Bergen-Belsen. W obozie zginął jeden z zięciów babci (Franciszek Mrowca) oraz jej brat Jan Krzeptowski. Po wkroczeniu sowietów do Lwowa siostra ojca została deportowana do Kazachstanu.
[00:03:03] Przed wybuchem wojny rodzina mieszkała w Puszczy Sandomierskiej, gdzie ojciec pracował jako leśniczy. Podczas okupacji rodzice ukrywali w domu sąsiadkę z Zakopanego, Żydówkę. Boh. i siostra nie chodziły podczas okupacji do szkoły. Przed ofensywą Armii Czerwonej rodzice odesłali córki do Zakopanego.
[00:05:35] Po wojnie nie rozmawiano o ukrywaniu Cyli Bukfirer, której rodzice mieli przed wojną karczmę w Kościelisku. Po wybuchu wojny dwie ciotki przywiozły Cylę do leśniczówki. Pod koniec wojny Cyla mająca fałszywą kenkartę wyjechała na roboty do Niemiec, podobno po wojnie wyjechała do Ameryki. Historia rodziców została zgłoszona do IPN i Yad Vashem. [+]
[00:10:47] Boh. i siostra nie wiedziały, że Cyla jest Żydówką. Powodem wyjazdu Cyli było zainteresowanie ze strony sąsiada, osadnika niemieckiego, faszysty. [+]
[00:12:08] Po wojnie ojciec był komendantem RKU w Gdyni, potem komendantem Nowego Portu w Gdańsku. Został aresztowany i osadzony w Sztumie za kontakty z „imperialistami”, czyli kapitanami statków. Boh. wróciła z matką do Zakopanego, siostra Anna wyszła za mąż i została w Gdyni. Szwagier Jerzy Dobrowolski został wyrzucony z Marynarki i podjął studia na Politechnice.
[00:14:29] Boh. skończyła Akademię Medyczną w Łodzi. Ojciec po wyjściu z obozu w Sztumie nie mógł dostać pracy. Gdy zapisał się do partii, dostał pracę w fabryce włókienniczej w Andrychowie. Groźby podczas przesłuchania szesnastoletniej boh. przez UB – przygotowywanie oskarżenia księdza katechety. [+]
[00:16:32] Boh. dostała się na studia dzięki zaświadczeniu o działalności w ZMP. Studia w czasach stalinowskich. Boh. mieszkała z dziewczyną, która była donosicielką – dwukrotna samokrytyka. [+]
[00:18:30] Po studiach boh. wróciła do Zakopanego i większość życia zawodowego spędziła pracując w miejscowym szpitalu. Babcia, Jadwiga Zarugiewicz, jest matką chrzestną Grobu Nieznanego Żołnierza.
[00:19:32] Praca w pogotowiu ratunkowym i jako szefowa punktu krwiodawstwa – konsekwencje nie należenia do partii. Założenie niezależnego związku zawodowego w szpitalu – w październiku 1980 boh. została jego przewodniczącą. Działania w pierwszym okresie powstania związku – list do premiera Pińkowskiego i jego skutki. Boh. została członkiem MKZ i brała udział w I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku.
[00:29:04] Zainteresowanie ze strony Służby Bezpieczeństwa. 13 grudnia 1981 boh. miała dyżur w szpitalu, internowanie działaczy Solidarności. O wprowadzeniu stanu wojennego dowiedziała się od kolegi, dyspozytora na kolei. Powody, dla których boh. nie została internowana, a tylko zabrana na przesłuchanie. Działalność podziemnej Solidarności – pomoc rodzinom uwięzionych. Do domu boh. przyjeżdżały na wakacje dzieci internowanych. Kolegia za udział w niezależnych manifestacjach. [+]
[00:39:00] Szykany ze strony SB oraz w pracy. Współpraca z warszawskim kościołem Św. Marcina. W domu boh. ukrywał się Bogdan Borusewicz z żoną. Pomoc finansowa rodzinom internowanych, drukowanie ulotek, akcje plakatowe. Boh. razem z Janiną Gościejową założyła duszpasterstwo służby zdrowia – spotkania z księdzem Tischnerem. Mąż boh. odwoził Wałęsę z Zakopanego do Gdańska.
[00:44:22] Po reaktywowaniu Solidarności boh. ponownie została przewodniczącą związku. Po rezygnacji z funkcji była wiceprzewodniczącą Rady Miasta. Postawa jednego z adwokatów, który odmówił obrony osób mających się stawić na kolegium. Działalność podczas I Zjazdu. Po transformacji ustrojowej boh. dowiedziała się, kto z jej otoczenia na nią donosił. Udział w pielgrzymkach ludzi pracy.
[00:48:40] Boh. była mężem zaufania w sztabie Zofii Kuratowskiej podczas wyborów w 1989 r. Zaangażowanie Kościoła w politykę.
[00:49:25] Wspomnienie przesłuchania przez UB – zeznania wymuszone bronią. Boh. była świadkiem podczas rozprawy księdza przed Sądem Wojskowym – odwołanie zeznań. [+]
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.