Jacek Jan Fedorowicz (ur. 1937, Gdynia) - polski satyryk, aktor, prezenter telewizyjny, felietonista. Pochodzi z rodziny warszawiaków, jako 7-latek przeżył powstanie warszawskie. Ukończył Wydział Malarstwa Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku (1960). Był jednym z założycieli i aktorów gdańskiego studenckiego teatru Bim-Bom (1954-1960). Jeszcze w czasie studiów rozpoczął współpracę z gdańskim radiem jako autor i aktor, zaś jako autor i rysownik-karykaturzysta z prasą lokalną i ogólnopolską, tj. „Dookoła świata”, „Po prostu”, „Dziennik Bałtycki”, „Szpilki”, „itd” i inne. W latach 60. współtworzył w Telewizji Polskiej m.in. programy rozrywkowe „Poznajmy się” czy „Małżeństwo doskonałe”. W latach 70. był współautorem radiowego (Program III) magazynu satyrycznego „60 minut na godzinę”. Wraz z Piotrem Skrzyneckim prowadził pierwszy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu. W latach 60. i 70. występował na estradzie m.in. w Kabarecie Wagabunda, programie „Popierajmy się”, a później w indywidualnych wieczorach autorskich. W 1980 wstąpił do „Solidarności”, współpracował z Radiem „S” Regionu Mazowsze. W stanie wojennym zaprzestał współpracy z państwowymi mediami, działał (z żoną Anną) w Prymasowskim Komitecie Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom. Występował w kościołach, tworzył audycje (m.in. ośmieszający reżimową telewizję „Dziennik Telewizyjny”) rozprowadzane na kasetach w tzw. drugim obiegu. W 1989 współtworzył audycje przedwyborcze Komitetu Obywatelskiego. Od 1999 publikował cotygodniowe felietony satyryczne, prowadził programy autorskie telewizyjne. W 2006 roku odszedł z Telewizji Polskiej. W 2010 i w 2015 był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi.
more...
less
[00:00:15] Urodzony 18 lipca 1937 r. w Gdyni. Rodzina mieszczan warszawskich, prapradziadek przeniósł się z miasteczka Sarnaki na Kresach do Warszawy, zamieszkali na Mokotowie. Mieli syna [Leopold Fedorowicz]. Jego stryj został zesłany na Sybir po powstaniu listopadowym. Dziadek boh. Jan Fedorowicz był artystą rzeźbiarzem, kupił warsztat kamieniarski, wykonał liczne pomniki m.in. na Powązkach. Miał 5 synów, syn Wacław walczył w Legionach, odratowany w wojnie polsko-bolszewickiej przez pielęgniarkę, skończył Szkołę Morską w Tczewie, osiadł na Wybrzeżu, gdzie ściągnął brata Janusza z żoną.
[00:05:33] Po wybuchu wojny ojciec walczył w obronie Gdyni, trafił do oflagu – nigdy o tym nie mówił. Przez pierwszych 9 lat życia boh. miał kontakt tylko z rodziną matki – dziadek Władysław Szmit – przybyła z Niemiec, spolonizowała się, mieli dwóch synów. [+]
[00:09:13] Uciekając przed wcieleniem do armii przed I wojną, dziadek Szmit trafił z rodziną do Moskwy, gdzie w 1917 r. wybuchła rewolucja październikowa. Mama boh. urodziła się w obrębie Kremla [Kriwyj Pereulok]. Wizyta w Moskwie w 1968 r. [++]
[00:12:20] Rodzina przedostała się do Władywostoku – ok. 1920 r. – konsul polski nie chciał im pomóc dostać się do Polski, bo „takich biednych ludzi w kraju nie ptrzebujemy”. Pomoc konsula Niemiec, powrót do Polski statkiem, m.in. przez Kanał Sueski.
[00:14:30] Opowieści babci ukształtowały postawę i światopogląd boh., m.in. patriotyzm, zasady, uczciwość. Mama zaraziła boh. miłością do Gdyni. Miała wiedzę na temat komunizmu z własnego doświadczenia.
[00:19:20] Powstanie warszawskie – zamazanie wspomnienia. Droga z mieszkania przy Koszykowej do obozu w Pruszkowie. Smak krupniku wydawanego przez RGO, pierwsza miska kartofli ze skwarkami we wsi Koniecpol. Paniczny strach przed śmiercią i zasypaniem podczas ataków Niemców, ucieczki między piwnicami, bombardowania. Opowieści o umieraniu w męczarniach zasypanych ludzi. Strach przed „krową” – wyrzutnią rakiet oraz Ukraińcami „gorszymi niż Niemcy”. Trauma po przeżyciu powstania.
[00:27:40] Boh. nie miał kontaktu z Niemcami aż do powstania, matka go chroniła. Podzielone tramwaje „nur für Deutsche”, okupujący Niemcy eleganccy i szarmanccy. Powszechne palenie papierosów.
[00:32:22] Transport z Pruszkowa wagonami towarowymi bez dachu, dobry Niemiec. Babcia studiowała w szkole handlowej w St. Gallen w Szwajcarii.
[00:34:58] Kongres zjednoczeniowy PPR i PPS w 1948 r. – wtedy nastał stalinizm. „Dziadkowie spodziewali się, że będzie gorzej”. Pod koniec wojny tułaczka, zamieszkanie w Kielcach. Zajęcie Kielc przez Rosjan, szabrownicy z Armii Czerwonej. [+]
[00:38:40] W latach 1945-48 w otoczeniu boh. trwała odbudowa z ruin. Wtedy władza szafowała słowem „demokracja”. Propaganda socjalistyczna. Przysięga harcerska a demokracja.
[00:41:15] Powrót do Gdyni (przez 2 tygodnie z Kielc) w maju 1945 r. Niemcy jeszcze się bronili na Helu. Niezniszczone mieszkanie, po powrocie z oflagu ojciec reaktywował swoją przedwojenną firmę. Dziadek został dyrektorem banku handlowego w Gliwicach. Pierwsze lata po wojnie, początek stalinizmu. Różne, bardzo zróżnicowane okresy PRL: na początku odbudowa i nadzieja.
[00:45:50] Rodzinie się dobrze powodziło, liczne rodzinne biznesy. Wczasy w Zakopanem w Halamie z wujem. Góral płączacy po śmierci „Ognia”. Nadzieja legła w gruzach w czasie stalinizmu. „Niemcy grożą naszemu życiu, Rosjanie zabijają nam duszę”(Beck). W 1951 r. odwiedziny brata babci w Warszawie, mjra Zygmunta Sokołowskiego, cichociemnego. Brawne opowieści z czasu wojny. Uwięzienie na Rakowieckiej i zamordowanie w ramach procesu gen. Tatara.
[00:51:40] Matura u św. Augustyna (Stowarzyszenie PAX) w Warszawie, marzenie o dzienniakarstwie.
[00:53:36] Wuj Jerzy Hagmajer wierzył w drogę PAX-u, bardzo wysoki poziom w liceum św. Augustyna (przedwojenni profesorowie: polonista Maksymilian Tazbir, matematyczka Radziwiłł, Nik Roztworowski, Konstanty Łubieński). Wyrzucenie ojca ze strefy przygranicznej jak „wróg ludu”, co najwyżej mógł dojeżdżać na wykłady. Praca ojca w administracji INKO (PAX).
[00:56:48] [Bolesław] Piasecki chronił i zatrudniał byłych akowców, ale mama go nie znosiła. Spotkania w „Słowie Powszechnym”. Dyrektor gimnazjum został „nasłany” przez partię do „Tygodnika Powszechnego” – porzucenie marzeń o dziennikarstwie („prostytucja moralna”).
[01:00:30] Decyzja o studiowaniu malarstwa jako „ucieczka przed socjalizmem w sztukę”. Wystawa po I roku nosiła tytuł: „Studenci zetempowcy podejmują zobowiązanie pierwszomajowe”. Rozterki człowieka żyjącego w socjalizmie. Sposób na obejście propagandy i indoktrynacji komunistycznej: namalowanie zawodów sportowych. „Sport to też było ideologicznie słuszne”. [+]
[01:05:00] Sposoby na to, żeby „się nie ześwinić”. Śmierć Stalina, kruszenie się stalinizmu, walka o schedę po nim. Studencki teatrzyk satyryczny w Warszawie. Inicjatywa oddolna. [+]
[01:10:12] Ambicje teatralno-rozrywkowe studentów. Tadeusz Chyła, Krystyna Sienkiewicz, Wowo Bielicki. Teatrzyk Bim-Bom tworzyli gdańscy studenci politechniki, szkoły ekonomicznej i artyści plastycy, m.in. Zbigniew Cybulski i Bogumił Kobiela. Sensacyjne przyjęcie w Polsce: „nie mogliśmy nie odnieść sukcesu”, demonstracyjne zerwanie z socrealizmem. Premiera Bim-Bomu naprzełomie 1954 i 55 roku spektaklem Ahaa. [+]
[01:13:05] Międzynarodowy Festiwal Młodzieży latem 1955. Druga premiera: „Radość poważna”, sukcesy na długo przed przed Październikiem ’56. „Przyjechaliśmy do Stalinogrodu, po 3 dniach wyjeżdżaliśmy z Katowic. Historia się działa za oknami”.
[01:15:13] „Październik był odzyskaniem niepodległości”. Okres gomułkowski: nuda i zacofanie. Złudny dobrobyt i wolność czasu Gierka. W połowie lat 70. kryzys ekonomiczny, upadek Gierka, wiosna „Solidarności”.
[01:18:30] Wykład boh. na uniwersytecie o propagandzie. Nigdy nie był indagowany o współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa. Książka „W zasadzie tak” z 1975 r., recenzja Kisielewskiego w paryskiej „Kulturze” – była zakamunfowaną krytyką paranoicznego systemu PRL.
[01:24:36] Tworzenie magazynu radiowego „60 minut na godzinę”, inteligentna krytyka władzy – był najpopularniejszą audycją w historii radia. Świetni twórcy: Szumańska, Jaroszyński, Waligóra, Kaczmarek, Zaorski. Program był cenzurowany. W ocenie historyków świadek historii nie jest świadkiem wiarygodnym, trzeba go traktować z najwyższą podejrzliwością.
[01:31:16] Lekceważące traktowanie boh. przez władzę, chociaż „się starał”. Kontakty z cenzurą, media były wyłącznie państwowe. Każdy redaktor odpowiedzialny był cenzorem.
[01:35:35] Cenzura w radiu i telewizji: życzliwy, pomocny cenzor p. Gawdzik, pisał książki o ortografii. Cenzura radiowa czasu „Solidarności”: cenzor wywalczył przywrócenie programu w radiu.
[01:38:31] Po wprowadzeniu stanu wojennego działalność w komitecie pomocy internowanym przy kościele św. Marcina. UB spaliło mu samochód. Zangażowanie żony Hanny, kostiumografki, śledzenie.
[01:42:34] Przebranie Waci, żony Bujaka, na tajne spotkanie z ukrywającym się mężem. [++]
[01:44:30] Obcowanie z ubecją wymagało łamania zasad kultury i dobrego wychowania. [++]
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.