Parachniewicz Anatol
Ks. Anatol Parachniewicz (ur. 1960, Dobrowolszcza) pochodzi z rodziny prawosławnej, po śmierci matki wychowywała go babcia. W wieku 10 lat zamieszkał w domu dziecka i przebywając w nim ukończył szkołę średnią. W 1977 r. wyjechał do Mińska, gdzie studiował reżyserię teatralną. W 1979 r. podjął pracę w domu kultury w Radoszkowiczach. Po ukończeniu Seminarium Duchownego w Białymstoku pracował w kilku parafiach, m.in. w Rakowie i Zasławiu. Od 2007 roku jest proboszczem parafii Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Olkowiczach.
more...
less
[00:00:07] Autoprezentacja boh., proboszcza parafii Nawiedzenia NMP w Olkowiczach, urodzonego w 1960 r. we wsi Dobrowolszcza nad Berezyną.
[00:00:42] Po śmierci matki boh. wychowywała babcia. Gdy miał 10 lat zabrano go do domu dziecka, ponieważ tam była szkoła średnia. Boh. ukończył ją w 1977 r. i wyjechał do Mińska, gdzie studiował reżyserię teatralną. W 1979 r. podjął pracę w domu kultury w Radoszkowiczach. Boh. pochodzi z rodziny prawosławnej, siostra prababki Natalii była przeoryszą klasztoru w Kijowie, który został zamknięty przez komunistów. W 1941 r. w czasie niemieckiego ataku prababcia weszła do płonącej cerkwi i wyniosła księgi oraz relikwiarz, który ukrywała przez całą wojnę. Pobożność babci.
[00:04:30] W Dobrowolszczy była cerkiew, ale po wojnie ją rozebrano. W sąsiedniej wsi Zamien-Rynnia mieszkali katolicy, którzy robili zakupy w Dobrowolszczy. W Zamien-Rynni była kaplica, którą zniszczono w czasie działań wojennych, ale został metalowy krzyż, przy którym odprawiano nabożeństwa. Wspomnienie kwasu chlebowego, który robił Antoni Szczygielski.
[00:08:40] Boh. w 1977 r. przyjechał do Mińska i chodził do cerkwi – powód, dla którego przestał. W 1980 r., z okazji Olimpiady, oddano katolikom mały kościół na Cmentarzu Kalwaryjskim i boh. zaczął tam chodzić, choć nie znał polskiego, a w tym języku odprawiał msze ks. Jan Adamowicz. Atmosfera stwarzana przez wiernych. [+]
[00:11:30] Boh. poznał staruszkę, tercjarkę, która siadywała na ławce koło kościoła. Znajoma zbierała intencje od wiernych w Mińsku i raz w miesiącu zawoziła je do wileńskiej Ostrej Bramy. Staruszka bała się synowej, Żydówki, i odmawiała brewiarz w łazience.
[00:13:37] Rozważania na temat katolików na terenie Białorusi i ich polskości. Antagonizmy miedzy ludnością wschodniej i zachodniej Białorusi. Bieda na terenach wschodnich – boh. jadał mięso raz do roku. Ojciec znajomego nauczyciela miał na imię Zygmunt i babcia nie mogła wymówić imienia odojcowskiego. Boh. odwiedza rodzinne strony i cmentarz, gdzie leżą bliscy. Krzyż z dawnej kaplicy jest przymocowany do pnia brzozy.
[00:19:28] Biskup wyznaczył boh. do parafii Olkowiczach. Pierwszą parafią, w której boh. został proboszczem był Raków, miejscowość związana z Sergiuszem Piaseckim, pisarzem i przemytnikiem. Zainteresowanie historią Rakowa i okolic, rodzinami Zdziechowskich i Druckich-Lubeckich – historia śmierci Krystyny Druckiej-Lubeckiej – warunek postawiony przez bolszewików. Z powodu grobu córki matka nie wyjechała do Polski, w czasie wojny pomagała jej miejscowa ludność.
[00:24:15] Boh. pracował w parafii w Zasławiu. Fundatorami kościoła była rodzina Przeździeckich. Boh. chciał zająć się remontem kościoła, ale musiał wyjechać z Zasławia. Obecny stan budynku.
[00:25:53] Objęcie parafii w Olkowiczach w 2007 r. Boh. lubi zwiedzać Białoruś, często znajdując ślady przeszłości. Okoliczne wsie należały do rodziny Bohdanowiczów, Borowskich, Koziełł-Poklewskich. Boh. poznał Andrzeja Bohdanowicza i zainteresował się historią rodziny. Rozmawiał z ludźmi, którzy pracowali w majątku Bohdanowiczów – powody zdenerwowania właściciela majątku. Wbrew sowieckiej propagandzie nie słyszał od ludzi złych opinii na temat życia w II RP.
[00:32:55] Ostatni właściciel Zaciemienia Karol Bohdanowicz studiował agronomię na Politechnice Ryskiej, studia dokończył w Warszawie. W Zaciemieniu organizowano wystawy rolnicze, na które przyjeżdżali okoliczni właściciele.
[00:34:35] Tragiczne losy właścicieli ziemskich w czasie powstań narodowych oraz wojny. Współczesne odnawianie pomników. Po wkroczeniu sowietów w 1939 r. Maria Bohdanowicz wyjechała do Wilna. Bohdanowiczów z Zaciemienia nie było w domu we wrześniu 1939 r., ich syna Andrzeja w 1940 r. wywieziono do Północnego Kazachstanu.
[00:39:35] Po zajęciu terenów przez Niemców niektórzy właściciele majątków wrócili do domów. W 1942 r. Niemcy zabili Kazimierza Borowskiego, właściciela majątku w Juncewiczach oraz Marię Bohdanowicz z Maćkowców i jej pokojówkę Wandę Czepkowską – potem obie pochowano na cmentarzu w Olkowiczach. Gestapo aresztowało księdza Aleksandra Lubeckiego, którego zawieziono do więzienia w Wilejce. Matka księdza woziła jedzenie podawane przez wiernych, pewnego dnia zorientowała się, że syn nie żyje.
[00:45:42] Represje niemieckie wobec polskiego ziemiaństwa. Po wyjeździe Marii Bohdanowicz z Maćkowców w 1939 r. mieszkańcy sąsiedniej wsi rozkradli majątek, właścicielka po powrocie w 1941 r. zbierała ukradzione rzeczy. Czasem do dworu przyjeżdżali niemieccy oficerowie w towarzystwie policjantów, wśród których było wielu miejscowych – jeden z możliwych powodów zabicia Marii Bohdanowicz.
[00:49:18] W Olkowiczach była strażnica KOP, walki żołnierzy KOP po wkroczeniu Armii Czerwonej. Opowieść o mężczyznach z Krajska po stronie sowieckiej, którzy poszli do kościoła w Olkowiczach. Grupa bandytów ukrywała się w lesie – gdy zaginęła dziewczyna, jej ojciec doniósł do NKWD, ukrywających się odnaleziono i rozstrzelano.
[00:54:26] Partyzantka sowiecka na terenach Białorusi – działanie oddziału im. Frunzego. W Olkowiczach stacjonowali Niemcy, punkt obserwacyjny był na wieży kościoła. Okoliczna ludność zaganiała swoje bydło na noc do Olkowicz w obawie przed partyzantami. Niemieckie pacyfikacje w 1943 r. Zachowanie niemieckich żołnierzy – dziadek poszedł na wojnę i babcia została z piątką dzieci – wizyty niemieckiego żołnierza, który dawał dzieciom czekoladę. [+]
[01:00:05] Siostrzeniec mieszka w Niemczech, boh. w miejscowym kościele katolickim spotkał księdza z Polski. W czasie spotkania po odpuście poznał starszego pana, który walczył na Białorusi w 1941 r.
[01:02:26] W Dołhinowie mieszkało wielu Żydów. Proboszczem był ksiądz Kazimierz Doroszkiewicz. Ogrodzenie getta dochodziło do stodoły plebanii i ksiądz podawał żywność do getta – mąka na święto Pesach. Część osób uratowała się z getta. W 1965 r. ksiądz został napadnięty i zmarł, ocaleni Żydzi, w tym przewodniczący kołchozu w Pohoście, przyszli na pogrzeb, który przerodził się w manifestację ludności.
[01:07:22] Ksiądz Stanisław Żuk ukrywał żydowską dziewczynkę na wieży kościoła w Budsławiu. Życie różnych narodowości na dawnych Kresach.
[01:09:54] Poszukiwanie w kościelnych archiwach dokumentów potwierdzających polskość, by ubiegać się o Kartę Polaka. Boh. uczył się w Seminarium Duchownym w Białymstoku. W niedziele diakoni odwiedzali starsze osoby. Opinia starszej pani urodzonej w Bieniakoniach na temat ludzi ze wschodu. Boh. opiekuje się grobem żołnierzy KOP, którym nie jest zainteresowana miejscowa ludność. W 1939 r. do parafii w Olkowiczach należało ok. 4500 katolików, zachowanie chłopów chodzących do kościoła. Korzenie rodziny Bohdanowiczów – rozważania na temat polskości.
[01:15:43] Rozmieszczenie strażnic KOP przy granicy z ZSRR. Boh. odkrył teren, na którym rosły drzewa owocowe, a pośród nich był grób z nazwiskami poległych żołnierzy. Odnalezienie człowieka, który pogrzebał ich zwłoki. Nocą 17 września granicę przekroczyły oddziały NKWD, które mordowały żołnierzy KOP. Dowódcą strażnicy był Mucha, w czasie walki trzech Polaków zginęło, ich ciała pochowano koło strażnicy. Z innych strażnic polscy żołnierze się wycofali, a opuszczone budynki zostały spalone.
[01:19:08] Rozważania na temat Białorusinów i Polaków, podobieństwo języków. Boh. pierwszy raz pojechał do Polski w 1987 r., by zwiedzić Warszawę, Częstochowę i Kraków. Nacjonalizm boh. Wykładowcą w Seminarium był ks. Stanisław Piotrowski, więzień Ostaszkowa – jego kazania w latach 80. i poglądy na polskość. Kiedyś boh. jechał pociągiem z pracownikiem rosyjskiej Ambasady w Mińsku – przebieg rozmowy.
[01:26:23] W okolicy nie ma cerkwi i do kościoła w Olkowiczach przychodzą prawosławni. Wypominki w cerkwi – stosunek prawosławnych do katolików. Boh. przez osiem lat wykładał na uniwersytecie – rozmowy ze studentami teologii prawosławnej. Wspomnienie babci.
more...
less