Paga Ludwik cz. 2
Ludwik Paga (ur. 1929, Glinki) – rodzice prowadzili gospodarstwo rolne. Podczas okupacji chodził do szkoły powszechnej w Nowej Suchej. Po wyzwoleniu wyjechał do Ursusa, gdzie podjął naukę w szkole zawodowej, jednocześnie pracując w Państwowych Zakładach Inżynierii (potem Zakłady Mechaniczne Ursus). W 1948 r. rozpoczął naukę w technikum, potem był uczniem szkoły Wawelberga. W latach 50. ukończył studia inżynierskie na Politechnice Śląskiej w Bytomiu i przeprowadził się do Lublina. Pracował m.in. w kuźni jako metalurg oraz w WSK Świdnik i Najwyższej Izbie Kontroli. Zainteresowany problemami gospodarki oraz ekonomią zaocznie studiował handel zagraniczny, promotorem jego pracy doktorskiej był doradca Edwarda Gierka, prof. Paweł Bożyk. Podczas studiów w Bytomiu Ludwik Paga poznał przyszłą żonę Alicję Radzikowską, w 1954 r. w Bytomiu urodził się syn Lesław Paga, twórca polskiego rynku kapitałowego.
more...
less
[00:00:10] Wizyta w 1948 r. wicepremiera Hilarego Minca w Państwowych Zakładach Inżynierii w Ursusie – przemówienia robotników. Przyjęcie na kilkaset osób – pijaństwo na terenie zakładu. Podczas okupacji w domu boh. pędzono bimber – opinia na temat alkoholu. Przejazd ciągników Lanz Bulldog przed Hilarym Mincem. Zmiana nazwy na Zakłady Mechaniczne Ursus. [+]
[00:08:55] Masową produkcję ciągników rozpoczęto w latach 60. – problemy techniczne i podejrzenia o sabotaże. Niebezpieczeństwa współzawodnictwa w pracy, gdzie ilość nie szła w parze z jakością. [+]
[00:11:27] Boh. przeprowadził się do Lublina i ukończył studia inżynierskie w Bytomiu. Historia rodziny żony – krewnymi byli Radzikowscy i Łuksza, podczas wojny pilot w Anglii. Rodzinę Derflów wywieziono do Kazachstanu, gdzie Derfel został zabrany do wyrębu lasów. Po amnestii wrócił do rodziny – sposób walki z wszami. Rodzina została ewakuowana razem z Armią Andersa. Babcia znalazła się w Afryce, potem w Wielkiej Brytanii, skąd część rodziny wyemigrowała do Peru. Babcia wróciła do Polski i zamieszkała w Bytomiu.
[00:20:08] W 1943 r. Ukraińcy napadli na dom Radzikowskich w Iwaniczach. Przyszły teść był kowalem, został porwany przez Ukraińców, ale udało mu się uciec. Dzieci spały w zbożu, które Ukraińcy podpalili – ucieczka w płonących ubraniach. Przyszła żona, Alicja, została ranna, ale Ukrainiec jej nie dobił. Dzieci zabrali i wywieźli kolejarze.
[00:25:33] Pod koniec lat 90., gdy otwarto filię banku w Łucku, dyrektorem został Ukrainiec mieszkający w Zamościu, boh. był zapraszany na spotkania rezunów – ukraiński nacjonalizm. Postawy życiowe boh. Współczesny wyjazd z wnukami na Wołyń – rozmowa z Ukrainką pamiętającą rodzinę Radzikowskich, która powiedziała, że rękę krewnej wystającą z ziemi zjadł pies. Rozważania na temat sytuacji popegeerowskich wsi. Sytuacja na Ukrainie po przemianach.
[00:34:25] Mentalność mieszkańców wsi podczas okupacji. Współczesne zetknięcie z antysemityzmem.
[00:36:20] Gdy nasiliły się ataki ze strony Ukraińców, rodzina uciekła do Przeworska i zamieszkała u znajomych – mąż i starszy syn byli w AK, żona i młodszy syn podpisali volkslistę – system ochrony przed wywózką do Niemiec. Podczas okupacji boh. dostał zaświadczenie, że pracuje przy budowie bunkra przeciwczołgowego i nie został wywieziony na roboty. Po wyzwoleniu znajomy akowiec został aresztowany i siedział w więzieniu we Wrocławiu – nawiązanie do audycji radiowej „Niewysłane listy”.
[00:41:32] Kolejarze zabrali dzieci z Iwanicz do Włodzimierza Wołyńskiego, stamtąd wyjechano do Przeworska, gdzie rodzina została do wyzwolenia. W 1939 r. po wkroczeniu Armii Czerwonej Alicja Radzikowska musiała chodzić do sowieckiej szkoły – poetycki incydent.
[00:44:38] Alicja Radzikowska skończyła Seminarium Nauczycielskie. W Bytomiu spotkała znajomą folksdojczkę z Przeworska, ale kobieta uciekła na jej widok. Powody, dla których ojciec Alicji podjął pracę w kuźni. Wpływ bytomskiego środowiska kresowiaków. Wychowanie syna Lesława, jego początki w polityce. Wspomnienie Waldemara Pawlaka.
[00:51:54] W Lublinie boh. pracował w kuźni, specyfika pracy na radzieckim sprzęcie. Zespół pracowników kuźni – rozwiązanie przez boh. problemu odkuwki. Stosunki w pracy. Po pięciu latach boh. odszedł do fabryki śmigłowców w Świdniku i zaczął studiować handel zagraniczny. Rozważania na temat współczesnej polityki polskiego rządu i sprawy sądownictwa. Boh. przez kilka lat pracował w NIK – prowadzone sprawy dotyczyły członków PZPR wyższego szczebla.
[01:00:23] Dzięki namowom kolegi boh. zaczął studiować handel zagraniczny – wpływ na syna. Wyjazdy z synem na Targi Poznańskie – zachęta do nauki angielskiego. Prof. Bożyk, doradca Edwarda Gierka, został promotorem pracy doktorskiej boh. Zakres zagadnień z dziedziny gospodarki i ekonomii, którymi boh. się interesował. Prof. Bożyk dostawał z USA biuletyny oceniające polską gospodarkę, czytał je syn boh., który potem zaangażował się w działania Solidarności – rola Lesława Pagi w NSZZ Solidarność. Boh. ukończył drugi kierunek studiów pod koniec lat 70. Wspomnienie prof. Pawła Bożyka.
[01:08:35] W 1968 r. boh. pracował w WSK Świdnik i studiował zaocznie, był świadkiem pałowania studentów w Warszawie na Krakowskim Przedmieściu. Wyjazdy Żydów – kolega boh. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych.
[01:12:35] W 1982 r. syn wyszedł z ośrodka internowania, został stypendystą KUL i wyjechał do Waszyngtonu. Tam poznał Józefa Życińskiego, późniejszego arcybiskupa. Lesław Paga, który już jako licealista chciał zostać menadżerem finansowym, podjął w USA pracę jako wykładowca – zainteresowanie giełdą. Wyjazd z Krzysztofem Lisem i Wiesławem Rozłuckim na sesję giełd międzynarodowych do Chile – przystąpienie do organizacji na trzy lata przed otwarciem giełdy w Warszawie. Spotkanie w Argentynie z wujem Tadeuszem Łukszą.
[01:18:36] Tadeusz Łuksza w 1939 r. latał w bombowcach. Przedwojenna propaganda. Tadeusz Łuksza przedostał się do Anglii, latał w dywizjonie bombowym [radiooperator, 300 Dywizjon Bombowy Ziemi Mazowieckiej], brał udział w nalotach na Niemcy. Podczas Powstania Warszawskiego kilka razy latał ze zrzutami dla powstańców. Gdy został ranny, leżał w szpitalu w Anglii, gdzie poznał przyszłą żonę, z którą potem wyjechał do Ameryki Południowej. Historia rodziny Derflów.
more...
less